Soru:
Kanser tedavisinde kullanılan immünoterapi yöntemleri, temelini biyolojideki hangi buluşlardan almaktadır? Aşağıdaki tabloda boş bırakılan yerleri doldurunuz.
| Biyolojik Buluş / Anlayış |
Immünoterapiye Katkısı |
| Bağışıklık sistemi hücrelerinin (T hücreleri, B hücreleri vb.) işlevlerinin keşfi |
1) |
| Kanser hücrelerinin "kendini yabancı olarak gösterme" mekanizmalarının anlaşılması |
2) |
| İmmün kontrol noktası (checkpoint) inhibitörlerinin keşfi |
3) |
Çözüm:
💡 Bu soru, immünoterapinin arkasındaki temel biyolojik prensipleri ve bunların tedaviye nasıl dönüştüğünü bilmemizi istiyor.
- ➡️ Adım 1: İlk Boşluğu Doldur (1): Bağışıklık sistemi hücrelerinin işlevlerinin anlaşılması, bu hücrelerin "doğal katil" yeteneklerinin olduğunu gösterdi. Katkısı: Vücudun kendi savunma hücrelerinin (özellikle T hücreleri) kanserle savaşmak üzere eğitilebileceği, güçlendirilebileceği veya çoğaltılabileceği fikrinin temelini oluşturdu (örneğin, CAR-T hücre tedavisi).
- ➡️ Adım 2: İkinci Boşluğu Doldur (2): Kanser hücrelerinin, bağışıklık sisteminden kaçmak için "beni yeme" sinyalleri gönderdiğinin anlaşılması çok önemliydi. Katkısı: Bu, tedavilerin kanser hücrelerinin bu "gizlenme" mekanizmalarını bloke etmeye yönelik geliştirilmesine olanak sağladı. Böylece bağışıklık sistemi kanser hücrelerini tekrar tanıyıp saldırabilir hale geldi.
- ➡️ Adım 3: Üçüncü Boşluğu Doldur (3): İmmün kontrol noktaları, bağışıklık tepkisini "frenleyen" moleküllerdir. Kanser bu frenleri sürekli aktif tutar. Katkısı: Kontrol noktası inhibitörleri adı verilen ilaçlar, bu frenleri serbest bırakarak, T hücrelerinin kansere karşı tam güçle saldırmasını sağlar. Bu buluş, 2018 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görülmüştür.
✅ Tablonun doldurulmuş hali şöyledir:
1) Bağışıklık hücrelerinin kanserle savaşmak üzere hedefli bir şekilde aktive edilmesi veya modifiye edilmesi.
2) Kanser hücrelerinin bağışıklık sisteminden kaçma stratejilerinin bozulması.
3) Bağışıklık sisteminin kansere karşı olan doğal tepkisinin engellerini kaldırarak güçlendirilmesi.
