Soru: Aşağıdaki cümlede, kaynaştırma harfi kullanılan kelimeyi bulunuz ve hangi harfin kullanıldığını açıklayınız: "Çocuklar bahçede oynuyorlar."
Çözüm:
- Cümleyi kelime kelime inceleyelim: "Çocuklar", "bahçede", "oynuyorlar".
- "Çocuklar": "çocuk" + "-lar" (çoğul eki), ek ünsüz ile başladığı için kaynaştırma harfi yoktur.
- "bahçede": "bahçe" + "-de" (bulunma hali), ek ünsüz ile başladığı için kaynaştırma harfi yoktur.
- "oynuyorlar": "oynuyor" + "-lar" (çoğul eki), burada "oynuyor" kelimesi "oyna-" köküne "-yor" şimdiki zaman eki gelerek oluşur: oyna + -yor → oynuyor. "-yor" eki ünlü ile başlar, ancak kök ünlü ile bittiği için araya kaynaştırma harfi gerekir. Bu durumda, "oyna" (ünlü a ile biter) + "-yor" (ünlü y ile başlar) → "oynuyor" olur, burada "u" kaynaştırma ünlüsü olarak kabul edilir, ancak "y, ş, s, n" listesinde değildir; bu özel bir durumdur. Genel kaynaştırma harfleri açısından, bu cümlede belirgin bir y, ş, s, n kullanımı yoktur, soru hatalı olabilir veya "oynuyorlar"da "-lar" ekinden önce kaynaştırma yoktur.
- Alternatif olarak, "yaşasın" örneğindeki gibi, bu cümlede doğrudan y, ş, s, n kaynaştırma harfi kullanılmamıştır. Öğrencilerden beklenen, kaynaştırmanın her zaman olmadığını anlamalarıdır. Cevap: Bu cümlede y, ş, s, n kaynaştırma harfi kullanılmamıştır; kaynaştırma sadece belirli eklerde gereklidir.
