Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "de/da" bağlacının yazımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Sinemaya gidelim de filmi beraber izleyelim.
B) Bu konuyu Ahmet'de bizimle aynı fikirde.
C) O kitap da senin kitaplığında duruyor mu?
D) Sınavda heyecanlanmam da soruları yetiştiremedim.
Çözüm:
💡 "de/da" bağlacını kontrol etmenin en kolay yolu, onu cümleden çıkarmaktır. Cümle çıkarıldığında anlam bozuluyor ama cümle yapısı temel olarak sağlam kalıyorsa, bu bağlaçtır ve ayrı yazılır. Eğer çıkarıldığında anlam tamamen değişiyor veya cümle bozuluyorsa, bu bir ektir ve bitişik yazılır. Ayrıca bağlaç olan "de/da" hiçbir zaman "te/ta" şeklini almaz.
- ➡️ A seçeneği: "Sinemaya gidelim filmi beraber izleyelim." Anlam geçişi biraz zayıflasa da cümle yapısı bozulmaz. Buradaki "de" bağlaçtır ve ayrı yazılması doğrudur.
- ➡️ B seçeneği: "Bu konuyu Ahmet bizimle aynı fikirde." Cümlede "Ahmet'de" derken aslında "Ahmet de" (Ahmet de aynı fikirde) anlamı kastedilmiştir. "Ahmet" özel isimden sonra gelen "de" bağlaç olduğu için ayrı yazılmalıdır. "Ahmet'de" yazılışı, "Ahmet'te" (Ahmet'in bulunduğu yerde) anlamına gelir ki bu da yanlıştır. Burada yanlış yapılmıştır.
- ➡️ C seçeneği: "O kitap senin kitaplığında duruyor mu?" Anlam bozulmaz. Buradaki "da" bağlaçtır ve ayrı yazılması doğrudur.
- ➡️ D seçeneği: "Sınavda heyecanlanmam soruları yetiştiremedim." Anlam bozulmaz, iki cümle arasındaki "ve" anlamındaki "da" bağlaçtır ve ayrı yazılması doğrudur.
✅ B seçeneğinde, bağlaç olan "de" özel isme bitişik yazılarak ve yanlış bir anlam oluşturularak hata yapılmıştır. Cevap: B
