Soru:
Aşağıdaki cümlenin yüzey anlamını ve derin anlamını yazınız.
"Akşam olunca sokak lambaları birer birer uyandı."
Çözüm:
💡 Bu cümlede, sokak lambalarının "uyanması" ifadesi bir kişileştirme (teşhis) sanatı içermektedir. Anlam katmanlarını adım adım inceleyelim:
- ➡️ Yüzey Anlam (Düz Anlam): Cümlenin sözlük anlamına ve ilk bakışta anlaşılan gerçek, somut haline bakarız. Burada, "Akşam olunca sokak lambaları yanmaya başladı." ifadesi yüzey anlamdır.
- ➡️ Derin Anlam (Metaforik Anlam): Cümlenin ardında yatan mecazi, duygusal veya çağrışımsal anlamı ararız. Sokak lambalarının "uyanması", onlara bir canlılık, şehirde gece hayatının başlaması, dingin bir gece atmosferinin oluşması veya karanlığa karşı bir direniş gibi anlamlar çağrıştırır.
✅ Sonuç:
Yüzey Anlam: Akşam vakti sokak lambaları yandı.
Derin Anlam: Şehrin geceye hazırlanması, karanlığın aydınlığa dönüşmesi ve sokaklara bir canlılık gelmesi.
