Çözümlü Örnek 2
Soru:
"Kiralık Konak" romanında, Batılılaşma sürecinin getirdiği değer karmaşasını ve nesiller arası çatışmayı, bir konak ve bu konakta yaşayan aile üzerinden anlatır. Yazar, bu eseriyle Türk toplumunun geçirdiği büyük dönüşümü gözler önüne serer."
Yukarıda sözü edilen bu roman, Cumhuriyet Dönemi'nin hangi temel roman/hikaye anlayışlarından birine daha uygun düşer?
Çözüm:
💡 Bu soru, bir romanın temasından ve işleyişinden yola çıkarak onun hangi edebi anlayışa ait olduğunu tespit etmemizi istiyor.
- ➡️ İlk adım, romanda vurgulanan temel kavramları belirlemektir: Batılılaşma, değer karmaşası, nesiller arası çatışma, toplumsal dönüşüm.
- ➡️ Cumhuriyet Dönemi'nde toplumsal sorunları ve değişimleri konu edinen başlıca anlayış "Toplumcu-Gerçekçilik" ve "Milli ve Dini Duyarlılıkları Yansıtan" anlayışlardır.
- ➡️ "Kiralık Konak", Yakup Kadri Karaosmanoğlu'na aittir. Yazar, bu romanda daha çok modernleşme sürecinin aile ve toplum yapısında yarattığı yıkımı ele alır. Amacı doğrudan bir sınıf mücadelesi göstermek değil, toplumun bir kesitini ve ahlaki çözülüşü gerçekçi bir şekilde yansıtmaktır.
- ➡️ Bu özellikler, eseri daha çok Toplumsal Gerçekçi (Sosyal Realist) anlayışın kapsamına sokar. Ancak özellikle "Milli Mücadele" ve "Cumhuriyet'in ilk yılları" gibi tarihsel dönemleri işlemesi, onu "Milli ve Dini Duyarlılıkları Yansıtan" eserlerle de ortak bir paydada bulundurur. Fakat temel vurgu toplumsal eleştiri ve gerçekçi gözlem üzerinedir.
✅ Bu çerçevede, "Kiralık Konak" en belirgin olarak Toplumsal Gerçekçilik anlayışına uygun bir örnektir.
