Soru:
Kışın dışarıda asılı çamaşırların üzerindeki su damlacıklarının buz haline geldiği görülür. Daha soğuk bir günde ise çamaşırlardaki ıslaklık doğrudan kaybolur. Bu iki farklı durumda gerçekleşen hal değişimlerinin adlarını yazınız.
Çözüm:
💡 Burada iki farklı hava koşulunda iki farklı olay gerçekleşmektedir.
- ➡️ İlk durumda, su damlacıkları (sıvı) buz (katı) haline gelmiştir. Bu, donma olayıdır.
- ➡️ İkinci ve daha soğuk durumda, su (sıvı) doğrudan su buharı (gaz) haline geçmiştir. Sıvı halde görülmeden doğrudan katı veya gaz hale geçiş olabilir. Burada sıvıdan gaza geçiş söz konusu olduğu için bu olaya süblimleşme değil, buharlaşmanın özel bir şekli olan ve her sıcaklıkta olabilen buharlaşma denir. Ancak soru, ıslaklığın "doğrudan kaybolmasına" yani sıvının gaz haline geçmesine vurgu yapmaktadır. Fakat çok soğuk havalarda buzun (katı) doğrudan su buharına (gaz) dönüşmesi de mümkündür, buna süblimleşme denir. Sorunun ikinci kısmı bu olaya işaret ediyor olabilir. Net bir şekilde, "sıvı haldeki suyun kaybolması" buharlaşma, "buz halindeki suyun kaybolması" ise süblimleşmedir. Soru bağlamında, çamaşırların "ıslak" olması sıvı halde olduğunu gösterir, bu nedenle buharlaşma olur. Ancak çok soğuk havada su önce donar (buz olur), sonra bu buz süblimleşerek kaybolabilir. Soru "daha soğuk bir günde ıslaklık doğrudan kaybolur" diyerek süblimleşmeyi kastetmiş olabilir. En doğru yaklaşım, ilk olayın donma, ikinci olayın ise süblimleşme olduğunu söylemektir.
✅ Sonuç: İlk olay donma, ikinci olay süblimleşme'dir.
