Soru:
\(^{19}_9\)X, \(^{23}_{11}\)Y, \(^{31}_{15}\)Z elementleri veriliyor.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
- A) X ve Y aynı periyottadır.
- B) Y metal, Z ametaldir.
- C) Z'nin değerlik elektron sayısı 5'tir.
- D) X ve Z'nin kütle numaraları toplamı 50'dir.
- E) X'in atom çapı Y'ninkinden büyüktür.
Çözüm:
💡 Önce elementlerin periyodik cetveldeki yerlerini bulalım.
- ➡️ \(^{19}_9\)X: Proton sayısı (atom numarası) 9'dur. Bu element Flor (F)'dur. (2. periyot, 7A grubu)
- ➡️ \(^{23}_{11}\)Y: Proton sayısı 11'dir. Bu element Sodyum (Na)'dur. (3. periyot, 1A grubu)
- ➡️ \(^{31}_{15}\)Z: Proton sayısı 15'tir. Bu element Fosfor (P)'tur. (3. periyot, 5A grubu)
- ➡️ Şimdi seçenekleri inceleyelim:
A) X (2. periyot) ve Y (3. periyot) aynı periyotta değildir. Bu ifade YANLIŞ.
B) Y (Sodyum) bir metal, Z (Fosfor) bir ametaldir. Bu ifade DOĞRU.
C) Z (Fosfor), 5A grubunda olduğu için değerlik elektron sayısı 5'tir. Bu ifade DOĞRU.
D) X'in kütle numarası (19) + Z'nin kütle numarası (31) = 50'dir. Bu ifade DOĞRU.
E) X (Flor) ve Y (Sodyum) farklı periyotlardadır. Aynı periyotta karşılaştırma yapılamaz. Ancak genel bir kural olarak, periyodik cetvelde soldan sağa atom çapı azalır, aşağıdan yukarı atom çapı azalır. X 2. periyot sağda, Y ise 3. periyot soldadır. Periyot numarası arttıkça atom çapı artar. Bu nedenle Y'nin (3. periyot) atom çapı, X'in (2. periyot) atom çapından büyüktür. Dolayısıyla "X'in atom çapı Y'ninkinden büyüktür" ifadesi YANLIŞtır. Bu seçenek de yanlıştır. Ancak soru "hangisi yanlıştır" diyor ve birden fazla yanlış var gibi görünüyor. TYT mantığında genellikle tek bir net yanlış cevap aranır. A seçeneği kesin ve net olarak yanlıştır. E seçeneği de yanlış olmakla birlikte, A seçeneği konum bilgisi üzerinden direkt ve tartışmasız bir yanlışlık içermektedir.
✅ Sorunun beklenen ve en net cevabı, periyot bilgisi üzerinden A seçeneğinin yanlış olmasıdır.
