Soru:
Bir kişide aşırı büyüme hormonu (GH) salgılanması, ergenlik öncesi ve ergenlik sonrası dönemde farklı hastalıklara neden olur. Bu iki hastalığın adlarını yazınız ve neden farklı olduklarını kısaca açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, büyüme hormonunun aşırı salgılanmasının vücut üzerindeki etkisinin, kemiklerin büyüme kapasitesine bağlı olarak nasıl değiştiğini anlamamızı istiyor.
- ➡️ Birinci adım: Büyüme hormonunun temel işlevini hatırlayalım. GH, kemik ve yumuşak dokuların büyümesini uyarır.
- ➡️ İkinci adım: Ergenlik öncesi dönemi düşünelim. Bu dönemde uzun kemiklerin uçlarındaki büyüme plakları (epifiz plakları) henüz kapanmamıştır. Aşırı GH, bu plaklar boyunca orantılı bir şekilde aşırı uzamaya neden olur. Bu duruma devlik (jigantizm) denir.
- ➡️ Üçüncü adım: Ergenlik sonrası dönemi düşünelim. Bu dönemde büyüme plakları kapanmıştır ve kemikler boyca uzayamaz. Aşırı GH, el, ayak, çene, burun gibi uç kısımlardaki kemiklerin ve yumuşak dokuların kalınlaşmasına ve genişlemesine neden olur. Bu duruma akromegali denir.
✅ Sonuç olarak, hastalıkların farklı olmasının nedeni, büyüme hormonunun etki ettiği dönemde kemiklerin uzama potansiyelinin olup olmamasıdır. Ergenlik öncesi aşırı salınım devlik, ergenlik sonrası aşırı salınım ise akromegaliye yol açar.
