Soru:
Arizona'daki ünlü Barringer Meteor Çukuru 1.200 metre çapında ve 170 metre derinliğindedir. Bu çukuru oluşturan meteoritin kütlesi yaklaşık 300.000 ton ve çarpma hızı saniyede 12-20 km olarak tahmin ediliyor. Bu bilgilere dayanarak, meteor çukurlarının boyutunu ve şeklini etkileyen en önemli iki faktör aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Meteoritin rengi ve kimyasal bileşimi
- B) Meteoritin kütlesi ve çarpma hızı
- C) Çarpmanın gerçekleştiği günün hava sıcaklığı
- D) Meteoritin Dünya'ya geliş yönü ve açısı
Çözüm:
🔥 Meteor çukurlarının büyüklüğü, çarpma sırasında açığa çıkan enerjiye bağlıdır. Bu enerjiyi belirleyen temel faktörleri düşünelim:
- ➡️ 1. Adım: Kinetik enerji formülünü hatırlayalım: \( E_k = \frac{1}{2}mv^2 \). Burada \(m\) kütle, \(v\) ise hızdır.
- ➡️ 2. Adım: Formülden de görebileceğimiz gibi, enerji hem kütle (\(m\)) hem de hızın karesi (\(v^2\)) ile doğru orantılıdır. Bu nedenle hız, boyutu belirlemede kütleden bile daha etkili bir faktördür.
- ➡️ 3. Adım: Soruda verilen Barringer örneğinde de meteoritin büyük kütlesinden ve çok yüksek hızından bahsedilmektedir. Bu iki faktör, devasa bir çukurun oluşması için gerekli enerjiyi sağlamıştır.
✅ Sonuç olarak, meteor çukurlarının boyutunu belirleyen en önemli iki faktör, kinetik enerjiyi doğrudan etkileyen meteoritin kütlesi ve çarpma hızıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.
