🧬 10. Sınıf Biyoloji 1. Dönem 2. Yazılı 4. Senaryo
Bu senaryo, 10. sınıf biyoloji dersinin 1. dönem 2. yazılı sınavına hazırlık için hazırlanmıştır. Sınavda çıkabilecek konuları ve soru tiplerini içermektedir. Başarılar!
🦠 Hücre Bölünmesi
Hücre bölünmesi, canlıların büyümesi, gelişmesi ve üremesi için temel bir süreçtir. İki ana türü bulunur: Mitoz ve Mayoz.
- 🌱 Mitoz: Vücut hücrelerinde (somatik hücreler) gerçekleşir. Amaç, genetik olarak aynı iki yeni hücre oluşturmaktır. Büyüme, onarım ve eşeysiz üreme için önemlidir.
- 🥚 Mayoz: Üreme hücrelerinde (gametler) gerçekleşir. Amaç, kromozom sayısını yarıya indirmek ve genetik çeşitliliği sağlamaktır. Eşeyli üreme için gereklidir.
🧬 DNA ve RNA
DNA (Deoksiribo Nükleik Asit) ve RNA (Ribonükleik Asit), genetik bilgiyi taşıyan ve protein sentezinde rol oynayan nükleik asitlerdir.
- 🧬 DNA: Çift sarmallı bir yapıya sahiptir. Genetik bilgiyi depolar ve nesilden nesile aktarır. Bazları Adenin (A), Timin (T), Guanin (G) ve Sitozin (C)'dir.
- 🧪 RNA: Tek sarmallı bir yapıya sahiptir. Protein sentezinde rol oynar. Bazları Adenin (A), Urasil (U), Guanin (G) ve Sitozin (C)'dir.
🧪 Protein Sentezi
Protein sentezi, DNA'daki genetik bilginin okunarak proteinlerin üretildiği süreçtir. İki ana aşamadan oluşur: Transkripsiyon ve Translasyon.
- 📝 Transkripsiyon: DNA üzerindeki genetik bilginin mRNA'ya (mesajcı RNA) kopyalanmasıdır.
- 👨🔬 Translasyon: mRNA'daki genetik kodun okunarak amino asitlerin birleştirilmesi ve proteinin oluşturulmasıdır. Ribozomlar üzerinde gerçekleşir.
🌍 Ekoloji
Ekoloji, canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. Ekosistemler, popülasyonlar, komüniteler ve biyosfer gibi kavramlar ekolojinin temelini oluşturur.
- 🌲 Ekosistem: Canlı ve cansız çevrenin bir araya gelerek oluşturduğu sistemdir. Besin zincirleri ve enerji akışı ekosistemlerin önemli özelliklerindendir.
- 🐺 Popülasyon: Belirli bir bölgede yaşayan aynı türden bireylerin oluşturduğu topluluktur.
- 🌍 Komünite: Bir bölgede yaşayan farklı tür popülasyonlarının oluşturduğu topluluktur.
🍎 Beslenme
Canlılar, yaşamlarını sürdürebilmek için beslenmek zorundadır. Beslenme şekilleri, canlıların ekosistemdeki rollerini belirler.
- 🌿 Ototroflar: Kendi besinini üretebilen canlılardır (örneğin, bitkiler). Fotosentez veya kemosentez yoluyla enerji üretirler.
- 🥩 Heterotroflar: Kendi besinini üretemeyen ve diğer canlılarla beslenen canlılardır (örneğin, hayvanlar).
