🌍 10. Sınıf Coğrafya 1. Dönem 2. Yazılı 5. Senaryo MEB Soruları
10. sınıf coğrafya dersi 1. dönem 2. yazılı sınavına hazırlanırken MEB'in yayınladığı senaryoları incelemek, sınavda çıkabilecek soru tiplerini anlamak açısından çok önemlidir. Bu senaryolar, müfredata uygun olarak hazırlanmış ve öğrencilerin coğrafya konularını ne kadar özümsediğini ölçmeyi amaçlar. İşte 5. senaryoya yönelik olası soru örnekleri ve konu özetleri:
🏞️ Nüfus Coğrafyası
- 📈 Nüfus Piramitleri: Bir ülkenin nüfus yapısını (yaş, cinsiyet) gösteren grafiklerdir. Piramidin şekli, ülkenin gelişmişlik seviyesi hakkında bilgi verir. Örneğin, tabanı geniş bir piramit, doğum oranlarının yüksek olduğu, gelişmemiş bir ülkeyi işaret eder.
- 🏘️ Nüfus Yoğunluğu: Birim alana düşen insan sayısıdır. Aritmetik nüfus yoğunluğu, toplam nüfusun yüzölçümüne bölünmesiyle bulunur. Tarımsal nüfus yoğunluğu ise, tarımla uğraşan nüfusun tarım alanlarına bölünmesiyle hesaplanır.
- Migration Göçler: İnsanların bir yerden başka bir yere yerleşmek amacıyla yaptıkları hareketlerdir. İç göçler ülke içinde, dış göçler ise ülkeler arasında gerçekleşir. Göçlerin nedenleri arasında ekonomik, sosyal, siyasi ve doğal faktörler bulunur.
🗺️ Yerleşme Coğrafyası
- 🏡 Kırsal Yerleşmeler: Tarım ve hayvancılık gibi faaliyetlerin ön planda olduğu, nüfusun az ve dağınık olduğu yerleşmelerdir. Köyler, mezralar, çiftlikler gibi yerleşim birimlerini içerir.
- 🏙️ Kentsel Yerleşmeler: Sanayi, ticaret, hizmet gibi sektörlerin geliştiği, nüfusun yoğun olduğu yerleşmelerdir. Şehirler, metropoller ve büyük şehirler gibi yerleşim birimlerini içerir.
- 🌱 Yerleşmeyi Etkileyen Faktörler: İklim, su kaynakları, toprak verimliliği, yer şekilleri, ulaşım ve ekonomik faaliyetler yerleşme yerlerini etkileyen temel faktörlerdir.
⚙️ Ekonomik Coğrafya
- 🌾 Tarım: İnsanların bitkisel ve hayvansal ürünler elde etmek amacıyla yaptıkları faaliyetlerdir. Tarım yöntemleri (intansif, ekstansif), iklim, toprak ve sulama imkanlarına göre değişiklik gösterir.
- 🏭 Sanayi: Hammaddelerin işlenerek çeşitli ürünlere dönüştürüldüğü ekonomik faaliyettir. Sanayi kuruluşlarının yer seçiminde hammadde, enerji, ulaşım, işgücü ve pazar gibi faktörler önemlidir.
- ✈️ Ulaşım: İnsanların ve eşyaların bir yerden başka bir yere taşınmasıdır. Ulaşım sistemleri (kara, hava, deniz, demir yolu) ülkelerin ekonomik ve sosyal gelişiminde önemli rol oynar.
📝 Örnek Soru Tipleri
- 📍 Bir ülkenin nüfus piramidini yorumlayarak, ülkenin demografik özellikleri hakkında bilgi veriniz.
- 🗺️ Türkiye'deki kırsal ve kentsel yerleşmelerin özelliklerini karşılaştırınız.
- 🌱 Sanayi kuruluşlarının yer seçimini etkileyen faktörleri açıklayınız.
- 📈 Göçlerin nedenlerini ve sonuçlarını örneklerle açıklayınız.
- 🚜 Tarım faaliyetlerini etkileyen doğal ve beşeri faktörleri belirtiniz.
Bu konulara çalışarak ve örnek soruları çözerek sınavda başarıya ulaşabilirsiniz. Unutmayın, coğrafya sadece ezber değil, aynı zamanda yorumlama ve analiz yeteneği gerektirir. Başarılar!
