🗓️ 10. Sınıf Tarih 2. Dönem 1. Yazılı: Sınava Hazırlık Rehberi
Merhaba 10. sınıf öğrencileri! Tarih dersi 2. dönem 1. yazılı sınavına hazırlanırken size yardımcı olacak örnek sorular, cevaplar ve çözümlerle dolu bir rehber hazırladık. Bu rehber sayesinde konuları tekrar edebilir, soru tiplerini tanıyabilir ve sınavda başarılı olabilirsiniz. Unutmayın, düzenli tekrar ve bol soru çözmek başarının anahtarıdır!
⚔️ 1. Bölüm: Osmanlı Devleti'nde Yenileşme Hareketleri
- 📜 Soru 1: Osmanlı Devleti'nde yenileşme hareketlerinin başlamasında etkili olan iç ve dış faktörleri açıklayınız.
- 🔑 Cevap:
- 🌍 Dış Faktörler: Avrupa'daki bilimsel ve teknolojik gelişmeler, Fransız İhtilali'nin yaydığı milliyetçilik akımı, Avrupa devletlerinin Osmanlı üzerindeki siyasi ve ekonomik baskısı.
- 🏠 İç Faktörler: Devletin ekonomik ve askeri gücünün zayıflaması, yönetimde yaşanan sorunlar, halkın huzursuzluğu.
- 💡 Çözüm: Osmanlı Devleti'nin 18. yüzyıldan itibaren zayıflamaya başlaması, yöneticileri ve aydınları çözüm arayışlarına itmiştir. Avrupa'daki gelişmelerin yakından takip edilmesi ve iç sorunların çözülmeye çalışılması yenileşme hareketlerinin temel nedenlerindendir.
- 📜 Soru 2: Lale Devri'nin Osmanlı Devleti için önemi nedir? Bu dönemde yapılan yeniliklerden beş tanesini yazınız.
- 🔑 Cevap:
- 🌸 Önemi: Lale Devri, Osmanlı Devleti'nde Batı'ya dönük yüzün ilk kez belirginleştiği, kültürel ve sosyal alanda yeniliklerin yaşandığı bir dönemdir.
- 🌷 Yenilikler:
- 🏛️ İlk Türk matbaasının kurulması
- 📜 Tercüme faaliyetlerinin artması
- ⛲ Yeni çeşmeler ve saraylar inşa edilmesi
- 💐 Avrupa başkentlerine elçiler gönderilmesi
- 🎨 Batı tarzı sanat akımlarının etkili olması
- 💡 Çözüm: Lale Devri, Osmanlı'nın Batı'yı tanıma ve örnek alma sürecinin başlangıcıdır. Bu dönemde yapılan yenilikler, sonraki dönemlerdeki reformların temelini oluşturmuştur.
📜 2. Bölüm: Tanzimat ve Islahat Fermanları
- 📜 Soru 1: Tanzimat Fermanı'nın ilan edilme nedenlerini ve getirdiği yenilikleri açıklayınız.
- 🔑 Cevap:
- 🎯 Nedenleri: Devletin dağılmasını engellemek, azınlıkların devlete bağlılığını artırmak, Avrupa devletlerinin iç işlerine karışmasını önlemek.
- 🆕 Yenilikler:
- ⚖️ Herkesin kanun önünde eşit olması
- 👮 Vergilerin düzenli toplanması
- 💂 Askerlik işlerinin düzenlenmesi
- 🛡️ Herkesin mal ve mülk sahibi olabilmesi
- 🕊️ Can ve mal güvenliğinin sağlanması
- 💡 Çözüm: Tanzimat Fermanı, Osmanlı Devleti'nde hukuk devleti anlayışının gelişmesinde önemli bir adımdır. Ancak, fermanın uygulanmasında yaşanan sorunlar ve azınlıkların beklentilerini tam olarak karşılayamaması, yeni sorunlara yol açmıştır.
- 📜 Soru 2: Islahat Fermanı'nın Tanzimat Fermanı'ndan farkları nelerdir?
- 🔑 Cevap: Islahat Fermanı, Tanzimat Fermanı'nı daha da genişleterek, özellikle gayrimüslimlere yönelik yeni haklar getirmiştir. Bu haklar arasında şunlar yer almaktadır:
- ⛪ Gayrimüslimlerin devlet memuru olabilmesi
- 🏫 Kendi okullarını açabilmesi
- 🏛️ İl genel meclislerine üye seçilebilmesi
- 👔 Askerlik yapabilmesi (bedel ödeyerek muaf olma imkanı ile)
- 💡 Çözüm: Islahat Fermanı, azınlıkların haklarını genişletmeyi amaçlamış olsa da, Müslüman halkın tepkisine neden olmuş ve toplumsal ayrışmaları derinleştirmiştir.
🇹🇷 3. Bölüm: I. Meşrutiyet Dönemi
- 📜 Soru 1: I. Meşrutiyet'in ilan edilme nedenlerini ve sonuçlarını açıklayınız.
- 🔑 Cevap:
- 🎯 Nedenleri: Genç Osmanlılar'ın (Jön Türkler) baskısı, devletin kötü gidişatına çözüm arayışı, Avrupa devletlerinin iç işlerine karışmasını önlemek.
- ✅ Sonuçları:
- 👑 Osmanlı Devleti'nde ilk kez anayasal düzene geçilmesi
- 🏛️ Meclis-i Mebusan'ın (parlamento) açılması
- 🤝 Halkın yönetime katılması (temsili olarak)
- ❌ Kısa sürede (1878) II. Abdülhamit tarafından meclisin kapatılması ve istibdat döneminin başlaması
- 💡 Çözüm: I. Meşrutiyet, Osmanlı tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. Anayasal düzene geçilmesi ve halkın yönetime katılması, demokrasi yolunda atılan önemli adımlardır. Ancak, istibdat döneminin başlaması, bu kazanımların geçici olduğunu göstermiştir.
Umarım bu örnek sorular ve çözümleri, sınavınıza hazırlanırken size yardımcı olur. Başarılar dilerim!
