🧬 11. Sınıf Biyoloji 1. Dönem 2. Yazılıya Hazırlık: 4. Senaryo
Bu senaryo, 11. sınıf biyoloji dersinin 1. dönem 2. yazılı sınavına hazırlanmanıza yardımcı olacak temel konuları içerir. Sınavda başarılar!
🦠 Hücre Bölünmesi
Hücre bölünmesi, canlıların büyümesi, gelişmesi ve onarımı için hayati öneme sahiptir. İki temel hücre bölünmesi çeşidi vardır:
- 🌱 Mitoz: Vücut hücrelerinde (somatik hücreler) gerçekleşir. Amacı, genetik olarak aynı iki yeni hücre oluşturmaktır.
- 🌸 Mayoz: Üreme hücrelerinde (gametler) gerçekleşir. Amacı, genetik çeşitliliği sağlamak ve kromozom sayısını yarıya indirmektir.
🧬 DNA ve Genetik Kod
DNA, tüm canlıların genetik bilgisini taşıyan moleküldür. Yapısı ve işlevi, kalıtsal özelliklerimizin belirlenmesinde kritik rol oynar.
- 🧱 DNA'nın Yapısı: Çift sarmallı bir yapıya sahiptir. Nükleotit adı verilen birimlerden oluşur. Her nükleotit bir şeker, bir fosfat grubu ve bir azotlu baz içerir.
- 🧮 Genetik Kod: DNA üzerindeki baz dizileri (A, T, G, C), proteinlerin üretimini kontrol eden genetik kodu oluşturur.
🧪 Protein Sentezi
Protein sentezi, DNA'daki genetik bilginin kullanılarak proteinlerin üretilmesi sürecidir. İki ana aşamadan oluşur:
- ✍️ Transkripsiyon (Yazılma): DNA'daki genetik bilgi, mRNA adı verilen bir moleküle kopyalanır.
- 🔨 Translasyon (Okuma): mRNA üzerindeki kodonlar (üçlü baz dizileri), ribozomlar tarafından okunarak amino asitlere çevrilir. Bu amino asitler bir araya gelerek proteinleri oluşturur.
♻️ Enzimler
Enzimler, biyolojik katalizörlerdir. Kimyasal reaksiyonları hızlandırır ve canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürmesini sağlar.
- 🔑 Enzimlerin Özellikleri:
- 🎯 Spesifiklik: Her enzim, belirli bir reaksiyonu katalizler.
- 🌡️ Sıcaklık ve pH: Enzimlerin aktivitesi, sıcaklık ve pH'dan etkilenir.
- 🔄 Tekrar Kullanım: Enzimler, reaksiyonlar sırasında tükenmezler ve tekrar tekrar kullanılabilirler.
🦠 Virüsler
Virüsler, canlı hücrelerin içinde çoğalabilen, zorunlu hücre içi parazitlerdir. Yapıları ve yaşam döngüleri, diğer canlılardan farklıdır.
- 🧬 Virüslerin Yapısı: Bir nükleik asit (DNA veya RNA) ve onu çevreleyen bir protein kılıfından (kapsid) oluşur.
- 🦠 Virüslerin Çoğalması: Virüsler, canlı hücrelere girerek kendi genetik materyallerini hücrenin mekanizmalarını kullanarak çoğaltırlar.
