🧬 11. Sınıf Biyoloji 1. Dönem 2. Yazılıya Hazırlık: 9. Senaryo
Merhaba gençler! 11. sınıf biyoloji 1. dönem 2. yazılı sınavına hazırlanırken size yardımcı olacak 9. senaryoyu inceleyeceğiz. Bu senaryo, sınavda çıkabilecek olası soru tiplerini ve konuları kapsıyor. Hazırsanız, başlayalım!
🧪 Hücre Bölünmesi
Hücre bölünmesi, canlıların büyümesi, gelişmesi ve üremesi için temel bir süreçtir. İki ana türü vardır: Mitoz ve Mayoz.
- 🌱 Mitoz: Vücut hücrelerinde (somatik hücreler) gerçekleşir. Amaç, genetik olarak özdeş iki yeni hücre oluşturmaktır. Büyüme, onarım ve eşeysiz üreme için önemlidir.
- 🌸 Mayoz: Üreme hücrelerinde (gametler) gerçekleşir. Amaç, kromozom sayısını yarıya indirmek ve genetik çeşitliliği sağlamaktır. Eşeyli üreme için gereklidir.
🧬 DNA ve RNA
DNA (Deoksiribo Nükleik Asit) ve RNA (Ribonükleik Asit), genetik bilgiyi taşıyan ve protein sentezinde rol oynayan nükleik asitlerdir.
- 🧬 DNA: Çift sarmallı yapıya sahiptir. Genetik bilgiyi depolar ve nesilden nesile aktarır. Bazı önemli görevleri şunlardır:
- 📝 Genetik bilgiyi saklamak
- ♻️ Kendini eşlemek (replikasyon)
- 🧬 Protein sentezini kontrol etmek
- 🧪 RNA: Tek sarmallı yapıya sahiptir. Protein sentezinde çeşitli roller üstlenir. Üç ana türü vardır:
- mRNA (Mesajcı RNA): Genetik bilgiyi DNA'dan ribozomlara taşır.
- tRNA (Taşıyıcı RNA): Amino asitleri ribozomlara taşır.
- rRNA (Ribozomal RNA): Ribozomların yapısında bulunur.
🧬 Genetik Şifre ve Protein Sentezi
Genetik şifre, DNA'daki baz dizilerinin (A, T, G, C) proteinlerdeki amino asit dizilerine nasıl dönüştürüldüğünü belirler. Protein sentezi, transkripsiyon ve translasyon olmak üzere iki ana aşamadan oluşur.
- 📝 Transkripsiyon: DNA'daki genetik bilgi mRNA'ya kopyalanır. Bu olay çekirdekte gerçekleşir.
- 🧪 Translasyon: mRNA'daki genetik bilgi ribozomlarda okunarak protein sentezlenir. Bu olay sitoplazmada gerçekleşir.
🦠 Virüsler
Virüsler, canlı hücrelerin dışında çoğalamayan, genetik materyal (DNA veya RNA) ve protein kılıftan oluşan enfeksiyon ajanlarıdır. Canlı ve cansız arasında kabul edilirler.
- 🦠 Yapıları: Genetik materyal (DNA veya RNA) ve protein kılıf (kapsid) içerirler. Bazı virüslerde zarf da bulunabilir.
- 🦠 Çoğalma: Bir canlı hücreye girerek hücrenin mekanizmalarını kullanarak çoğalırlar. Bu sürece enfeksiyon denir.
Umarım bu senaryo, 11. sınıf biyoloji yazılı sınavına hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar dilerim!
