🧬 11. Sınıf Biyoloji 1. Dönem 2. Yazılı Sınavına Hazırlık Rehberi
🧪 Hücre Bölünmesi: Mitoz ve Mayoz
Hücre bölünmesi, canlıların büyümesi, gelişmesi ve üremesi için temel bir süreçtir. İki ana türü vardır: mitoz ve mayoz.
- 🌱 Mitoz: Vücut hücrelerinde (somatik hücreler) gerçekleşir. Amacı, hücre sayısını arttırmak ve dokuları onarmaktır. Sonucunda, genetik olarak aynı iki yeni hücre oluşur.
- 🌸 Mayoz: Üreme hücrelerinde (gametler) gerçekleşir. Amacı, kromozom sayısını yarıya indirmek ve genetik çeşitliliği sağlamaktır. Sonucunda, genetik olarak farklı dört yeni hücre oluşur.
🧬 Kalıtım
Kalıtım, genetik özelliklerin ebeveynlerden yavrulara aktarılmasıdır. Bu süreç, DNA molekülü ve genler aracılığıyla gerçekleşir.
- 🧬 Gen: DNA üzerinde belirli bir özelliği kodlayan bölümdür.
- 🧪 Alleller: Bir genin farklı versiyonlarıdır. Örneğin, göz rengi geni için mavi ve kahverengi allelleri olabilir.
- 📊 Genotip: Bir bireyin genetik yapısıdır.
- 👁️ Fenotip: Bir bireyin gözlemlenebilir özellikleridir (örneğin, göz rengi).
🌍 Ekoloji
Ekoloji, canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır.
- 🌿 Ekosistem: Canlılar ve cansız çevrenin bir araya gelerek oluşturduğu sistemdir.
- ☀️ Besin Zinciri: Canlıların birbirleriyle beslenme ilişkisini gösteren sıralamadır. Üreticiler (bitkiler), tüketiciler (hayvanlar) ve ayrıştırıcılar (mantarlar, bakteriler) bulunur.
- ♻️ Besin Ağı: Bir ekosistemdeki tüm besin zincirlerinin birleşimidir.
🦠 Canlıların Sınıflandırılması
Canlılar, benzer özelliklerine göre gruplara ayrılır. Bu sınıflandırma, canlıların evrimsel ilişkilerini anlamamıza yardımcı olur.
- 👑 Âlem: En geniş sınıflandırma birimidir. (Bakteriler, Arkeler, Protistler, Mantarlar, Bitkiler, Hayvanlar)
- 🐾 Şube: Âlemden sonra gelir.
- 🦴 Sınıf: Şubeden sonra gelir.
- 👪 Takım: Sınıftan sonra gelir.
- 🌳 Familya: Takımdan sonra gelir.
- 🐕 Cins: Familyadan sonra gelir.
- 🦁 Tür: En dar sınıflandırma birimidir. Aynı türden olan bireyler çiftleşebilir ve verimli yavrular oluşturabilir.
🔬 Protein Sentezi
Protein sentezi, hücrelerde DNA'daki genetik bilginin kullanılarak proteinlerin üretilmesidir. Bu süreç, transkripsiyon ve translasyon olmak üzere iki aşamada gerçekleşir.
- 📝 Transkripsiyon: DNA'daki genetik bilgi, mRNA adı verilen bir moleküle kopyalanır.
- 🧬 Translasyon: mRNA'daki bilgi, ribozomlar tarafından okunarak proteinlere dönüştürülür.
