11. Sınıf Felsefe 1. Dönem 1. Yazılı Senaryo Analizi
📚 11. Sınıf Felsefe 1. Dönem 1. Yazılı: 8. Senaryo Analizi ve Çalışma Notları
Merhaba! Bu içerik, "11. sınıf felsefe 1. dönem 1. yazılı 8. senaryo" başlığından yola çıkarak hazırlanmıştır. Başlık bir sınav senaryosunu işaret ettiği için, bu senaryoya benzer soruları nasıl çözebileceğinizi öğreten, maddeli ve açıklayıcı bir DERS NOTU formatında hazırlanmıştır. Amacımız, size sadece cevapları değil, felsefi soruları analiz etme ve yanıtlama yöntemini öğretmektir.
🎯 Senaryo Temelli Sorular Nasıl Çözülür?
Felsefe yazılılarında karşınıza genellikle kısa bir paragraf (senaryo) ve ardından gelen sorular çıkar. Senaryo, günlük hayattan, bilimden veya tarihten bir durumu felsefi bir problemle ilişkilendirir. Adımlarınız şöyle olmalı:
- ✅ 1. Adım - Senaryoyu Dikkatlice Oku: Ana fikir nedir? Hangi felsefi kavramlara (bilgi, varlık, ahlak, siyaset) gönderme yapıyor?
- ✅ 2. Adım - Anahtar Kelimeleri İşaretle: "Doğru bilgi mümkün müdür?", "İyi nedir?", "Özgürlük sınırlanmalı mı?" gibi ifadeleri bul.
- ✅ 3. Adım - Soruyu Senaryoya Bağla: Cevabınızı doğrudan senaryodaki örneklerle destekle.
- ✅ 4. Adım - Felsefi Terimleri Kullan: Gündelik dil yerine, öğrendiğiniz kavramları (örn. rasyonalizm, empirizm, pragmatizm) kullanarak cevap ver.
🧠 Örnek Senaryo ve Soru Çözümlemesi
(8. Senaryo benzeri kurgulanmış örnek)
📖 Senaryo Metni:
"Zeynep ve Can, sosyal medyada aynı siyasi olayla ilgili tamamen zıt iki haber görürler. Zeynep, haberi paylaşan kaynağın güvenilir olduğunu düşünerek habere inanır. Can ise, her iki haberi de araştırır, farklı kaynakları karşılaştırır ve kendi gözlemlerini de ekleyerek bir sonuca varır. İkisi de kendi doğrusuna inanmaktadır."
❓ Senaryodan Gelebilecek Olası Sorular ve Nasıl Cevaplanmalı?
1. Soru: Bu senaryoda Zeynep ve Can'ın bilgiye ulaşma yöntemleri, hangi felsefi bilgi kuramlarına örnek olabilir? Açıklayınız.
Çözüm Adımları:
- 🔍 Senaryodan İpuçları: Zeynep "kaynağa güvenmek", Can ise "araştırmak, karşılaştırmak, gözlemlemek" diye özetlenebilir.
- 💡 Felsefi Bağlantı: Bu, Bilgi Felsefesi (Epistemoloji) ünitesinin konusudur.
- 📚 Cevap Şablonu:
- Zeynep'in yöntemi, otoriteye dayanan bilgi anlayışına örnektir. Bilgiyi, kendisi sorgulamadan güvenilir bulduğu bir kaynaktan (otoriteden) alır. Bu, geleneksel bir bilgi edinme yoludur.
- Can'ın yöntemi ise, daha çok deneycilik (empirizm) ve eleştirel akılcılık ile ilişkilendirilebilir. Çünkü Can bilgiyi; duyu verileri (gözlem), deneyim (araştırma) ve akıl yürütme (karşılaştırma) yoluyla oluşturmaktadır. Pragmatist bir yaklaşım da sergileyebilir, çünkü işe yarar ve tutarlı bir sonuç aramaktadır.
2. Soru: "Doğru bilginin ölçütü nedir?" sorusuna, senaryodaki iki karakter nasıl cevap verirdi?
Çözüm Adımları:
- 🔍 Senaryodan İpuçları: Zeynep için ölçüt "güvenilirlik", Can için ise "çok yönlü sorgulama ve uygunluk"tur.
- 💡 Felsefi Bağlantı: Doğru bilginin ölçütleri (uygunluk, tutarlılık, tümel uzlaşım, yarar).
- 📚 Cevap Şablonu:
- Zeynep, doğru bilginin ölçütünün güvenilir otoriteye uygunluk olduğunu düşünür. Ona göre bir bilgi, saygın bir kaynaktan geliyorsa doğrudur.
- Can ise, muhtemelen çoklu ölçütler kullanır. Bir bilginin doğruluğu için; olgulara uygunluk (araştırdığı gerçeklerle örtüşmeli), tutarlılık (diğer doğrularla çelişmemeli) ve belki de pragmatik yarar (sonucun işe yaraması) ölçütlerini bir arada değerlendirir.
✍️ Yazılıda Dikkat Edilmesi Gerekenler
- ⏱️ Zaman Yönetimi: Senaryoyu anlamak için yeterli zaman ayırın.
- 🧹 Net ve Düzenli Yazın: Maddeler halinde veya düzgün paragraflarla yazın.
- 📖 Kavramları Doğru Kullanın: "Bu olay dogmatizme örnektir" demek yerine, "Zeynep'in sorgulamadan inanması, dogmatik bir tutuma işaret edebilir" şeklinde açıklayıcı ifadeler kullanın.
- 🤔 Yorumunuzu Katın: Soru "Sizce hangisi doğru?" diyorsa, felsefi argümanlarla desteklediğiniz sürece kişisel görüşünüzü belirtmekten çekinmeyin.
🎓 Hangi Ünitelere Çalışmalıyım?
Bu tür senaryolar genellikle şu ünite konularını kapsar:
- Felsefeyle Tanışma (Felsefi düşüncenin nitelikleri)
- Bilgi Felsefesi (Epistemoloji) (Doğru bilginin imkanı, kaynakları, ölçütleri)
- Varlık Felsefesi (Ontoloji) (Varlığın ne olduğu problemleri)
- Ahlak Felsefesi (Etik) (İyi-kötü, özgürlük, sorumluluk) - En sık karıştırılan senaryolar buradan çıkar!
Umarım bu ders notu, sınava hazırlanırken senaryo sorularını çözmeniz için size bir yol haritası olur. Unutmayın, felsefede kesin cevaptan çok, güçlü argüman önemlidir. Başarılar dilerim! 🌟
