Merhaba gençler! Kimya yazılısı yaklaşıyor ve biraz stresli olduğunuzu biliyorum. Ama endişelenmeyin, bu rehberle yazılıya bomba gibi hazırlanacaksınız. MEB'in yayınladığı 6. senaryoyu temel alarak, çıkabilecek soruları ve konuları detaylıca inceleyeceğiz. Hazırsanız, başlayalım!

⚛️ Mol Kavramı ve Hesaplamalar

Mol kavramı, kimyanın temel taşlarından biridir. Bu konuyu anlamadan diğer konulara geçmek zor olabilir. Sakın pes etmeyin, bol bol pratik yaparak bu konuyu halledebilirsiniz.

🍎 Mol Nedir? Bir mol, 6.02 x 10²³ tane atom, molekül veya iyon içeren madde miktarına denir. Bu sayıya Avogadro sayısı denir ve kısaca N_A ile gösterilir.
🍎 Mol Kütlesi (M): Bir mol maddenin gram cinsinden kütlesidir. Elementler için atom kütlesi, bileşikler için ise molekül kütlesi kullanılır. Örneğin, suyun (H₂O) mol kütlesi 18 g/mol'dür.
🍎 Mol Hesaplamaları:
- 🔢 Kütle ile Mol Arası Dönüşüm: n = m / M (n: mol sayısı, m: kütle (gram), M: mol kütlesi (g/mol))
- 🔢 Tanecik Sayısı ile Mol Arası Dönüşüm: n = N / N_A (N: tanecik sayısı, N_A: Avogadro sayısı)
- 🔢 Normal Koşullarda Hacim ile Mol Arası Dönüşüm (Sadece Gazlar İçin): n = V / 22.4 (V: hacim (litre))

Örnek Soru: 9 gram su (H₂O) kaç moldür?

Çözüm: Suyun mol kütlesi 18 g/mol'dür. n = m / M formülünden n = 9 / 18 = 0.5 mol

⚖️ Kimyasal Tepkimeler ve Denklemler

Kimyasal tepkimeler, maddelerin birbiriyle etkileşime girerek yeni maddeler oluşturmasıdır. Bu tepkimeleri denklemlerle ifade ederiz.

🍎 Kimyasal Denklem Nedir? Bir kimyasal tepkimeyi semboller ve formüllerle gösteren ifadedir. Denklemin sol tarafında girenler, sağ tarafında ise ürünler bulunur.
🍎 Denkleştirme: Kimyasal denklemlerin denkleştirilmesi, kütlenin korunumu yasasına uygun olmasını sağlar. Yani, girenlerdeki her bir atomun sayısı, ürünlerdeki aynı atomun sayısına eşit olmalıdır.
🍎 Denkleştirme Yöntemleri:
- 📝 Göz Kararı Denkleştirme: Basit tepkimeler için kullanılır.
- 📝 Kesirli Sayılarla Denkleştirme: Daha karmaşık tepkimeler için kullanılabilir.

Örnek Soru: Aşağıdaki tepkimeyi denkleştiriniz: CH₄ + O₂ → CO₂ + H₂O

Çözüm: CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O

🌡️ Gazlar

Gazlar, belirli bir şekli ve hacmi olmayan, bulundukları kabı tamamen dolduran maddelerdir. Gazların davranışlarını açıklayan bazı yasalar vardır.

🍎 İdeal Gaz Yasası: PV = nRT (P: basınç, V: hacim, n: mol sayısı, R: ideal gaz sabiti, T: sıcaklık (Kelvin))
🍎 Boyle Yasası: Sabit sıcaklıkta, gazın basıncı ile hacmi ters orantılıdır. (P₁V₁ = P₂V₂)
🍎 Charles Yasası: Sabit basınçta, gazın hacmi ile sıcaklığı doğru orantılıdır. (V₁/T₁ = V₂/T₂)
🍎 Avogadro Yasası: Sabit sıcaklık ve basınçta, gazın hacmi ile mol sayısı doğru orantılıdır. (V₁/n₁ = V₂/n₂)

Örnek Soru: 27°C sıcaklıkta ve 1 atm basınçta 5.6 litre hacim kaplayan bir gaz kaç moldür? (R = 0.082 L.atm/mol.K)

Çözüm: T = 27 + 273 = 300 K. PV = nRT formülünden n = (PV) / (RT) = (1 x 5.6) / (0.082 x 300) = 0.228 mol

Umarım bu rehber, yazılıya hazırlanmanıza yardımcı olur. Unutmayın, bol bol soru çözmek ve konuları tekrar etmek başarının anahtarıdır. Başarılar dilerim!