🗓️ 12. Sınıf İnkılap Tarihi 1. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık (10. Senaryo)
Merhaba gençler! İnkılap Tarihi yazılısı yaklaşıyor. Bu senaryoda, Kurtuluş Savaşı'ndan Cumhuriyet'in ilanına kadar olan önemli konuları tekrar edeceğiz. Unutmayın, tarih sadece ezber değil, anlamak ve yorumlamakla ilgilidir.
🎯 Kurtuluş Savaşı'na Hazırlık Dönemi
- 🗺️ Mondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918): Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'ndan çekildiği antlaşmadır. İtilaf Devletleri'ne Osmanlı topraklarını işgal etme fırsatı vermiştir.
- ⚔️ Cemiyetler: Mondros'tan sonra ortaya çıkan, bazıları ülkeyi kurtarmayı amaçlayan (yararlı cemiyetler), bazıları ise farklı devletlerin himayesine girmeyi savunan (zararlı cemiyetler) kuruluşlardır.
- 🦸♂️ Mustafa Kemal'in Samsun'a Çıkışı (19 Mayıs 1919): Mustafa Kemal'in 9. Ordu Müfettişi olarak Samsun'a gönderilmesi, Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilir.
- 📍 Kongreler:
- 📍 Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919): "Vatanın bütünlüğü, milletin istiklali tehlikededir." kararıyla Kurtuluş Savaşı'nın gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiştir.
- 📍 Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919): Doğudaki cemiyetlerin birleşmesiyle toplanmış, bölgesel amaçlı olmasına rağmen aldığı kararlar Kurtuluş Savaşı'nın seyrini etkilemiştir.
- 📍 Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919): Tüm cemiyetler "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında birleştirilmiştir. Milli Mücadele'nin tek merkezden yönetilmesi sağlanmıştır.
- 🏛️ Temsil Heyeti: Kongreler sonucunda oluşturulan ve hükümet gibi çalışan organdır.
⚔️ Kurtuluş Savaşı (1919-1922)
- 🇹🇷 Cepheler:
- 🛡️ Doğu Cephesi: Ermenilerle mücadele edilmiş, Gümrü Antlaşması ile kapanmıştır.
- 🛡️ Güney Cephesi: Fransızlar ve Ermenilerle mücadele edilmiş, Ankara Antlaşması ile kapanmıştır.
- 🛡️ Batı Cephesi: Yunanlılarla mücadele edilmiş, Kurtuluş Savaşı'nın en önemli cephesidir.
- 🇹🇷 Önemli Savaşlar (Batı Cephesi):
- 🇹🇷 I. İnönü Savaşı (6-10 Ocak 1921): Düzenli ordunun ilk zaferidir.
- 🇹🇷 II. İnönü Savaşı (23 Mart - 1 Nisan 1921): Yunanlıların ilerleyişi durdurulmuştur.
- 🇹🇷 Kütahya-Eskişehir Savaşları (10-24 Temmuz 1921): Türk ordusu Sakarya Nehri'nin doğusuna çekilmiştir.
- 🇹🇷 Sakarya Meydan Muharebesi (23 Ağustos - 13 Eylül 1921): Türk ordusunun savunma savaşıdır. Mustafa Kemal'e "Mareşal" rütbesi ve "Gazi" unvanı verilmiştir.
- 🇹🇷 Büyük Taarruz (26 Ağustos - 9 Eylül 1922): Türk ordusunun taarruz savaşıdır. Yunan ordusu bozguna uğratılmıştır.
- 🤝 Mudanya Ateşkes Antlaşması (11 Ekim 1922): Kurtuluş Savaşı'nın askeri aşaması sona ermiştir.
🇹🇷 Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923)
- 📍 Önemi: Türkiye'nin bağımsızlığını tüm dünya devletlerine kabul ettirdiği antlaşmadır.
- 📍 Çözülen Sorunlar: Sınırlar, kapitülasyonlar, azınlık hakları gibi konular çözüme kavuşturulmuştur.
- 📍 Çözülemeyen Sorunlar: Musul sorunu (daha sonra İngiltere ile çözülecektir), Boğazlar (daha sonra Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile çözülecektir).
🇹🇷 Cumhuriyet'in İlanı (29 Ekim 1923)
- 🏛️ Nedenleri: Devlet başkanlığı sorunu, hükümet bunalımları gibi nedenlerle rejim değişikliğine gidilmesi zorunlu hale gelmiştir.
- 🏛️ Sonuçları: Türkiye Cumhuriyeti kurulmuş, Mustafa Kemal ilk Cumhurbaşkanı seçilmiştir.
Hepinize başarılar dilerim! Unutmayın, düzenli tekrar ve bol soru çözmek başarının anahtarıdır.
