Bazı kelimeler vardır, yazılışları ve okunuşları aynı ama anlamları farklıdır. Bunlara eş sesli ya da sesteş kelimeler diyoruz.
1. Aşağıdaki cümlelerdeki eş sesli kelimelerin farklı anlamlarını yazalım.
2. Aşağıdaki eş sesli kelimelerle iki farklı anlamda cümle kuralım.
3. Eşleştirme Yapalım. Aşağıdaki kelimeleri, anlamlarıyla eşleştirelim.
Soru 1: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "yüz" kelimesi farklı bir anlamda kullanılmıştır?
a) Yüz lira param kaldı.
b) Havuzda yüz metre yüzdüm.
c) Sabunla güzelce yüzünü yıka.
Cevap: a
Çözüm: "a" seçeneğinde "yüz" sayı anlamında (100), diğerlerinde ise yüzmek eylemi ve surat anlamında kullanılmıştır.
Soru 2: "Bu yaz tatilinde çok güzel bir yaz yazdım." cümlesinde altı çizili "yaz" kelimeleri için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) Her ikisi de mevsim anlamındadır.
b) Birinci mevsim, ikinci yazma eylemi anlamındadır.
c) Her ikisi de yazma eylemi anlamındadır.
Cevap: b
Çözüm: Birinci "yaz" mevsim ismi, ikinci "yaz" ise yazmak fiilinin geçmiş zaman halidir. Bu nedenle eş sesli kelimelerdir.
Soru 3: "Elindeki eli çok güzel kokuyordu." cümlesinde geçen eş sesli kelimeler hangi seçenekte doğru verilmiştir?
a) elindeki - güzel
b) elindeki - eli
c) güzel - kokuyordu
Cevap: b
Çözüm: "Elindeki" kelimesindeki "el" organımız olan el, "eli" kelimesindeki "el" ise cismin sahip olma durumunu ifade eder. Aynı yazılışları olmasına rağmen farklı anlamlara gelirler.
Soru 4: "Düşmeden koşmaya devam et." cümlesindeki "düş" kelimesi hangi anlamda kullanılmıştır?
a) Rüya görmek
b) Yere yuvarlanmak
c) Aşağı inmek
Cevap: b
Çözüm: Bu cümlede "düş", yere yuvarlanmak, tökezlemek anlamında kullanılmıştır. Rüya anlamındaki "düş" ise farklı bir anlam taşır.
1. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun eş sesli kelimelerle tamamlayınız.
a) Annem bana güzel bir ________ ördü. (kazak/kazmak)
b) Babam bahçede toprak ________. (kazak/kazmak)
c) Dedem tarlaya ________ ekti. (dik/dikmek)
d) Ağaçtaki dal çok ________. (dik/dikmek)
2. Aşağıdaki kelimeleri eş sesli oldukları anlamlarla eşleştiriniz.
3. Aşağıdaki ifadelerin doğru mu yanlış mı olduğunu belirtiniz.
a) "Kalem" kelimesi eş sesli bir kelimedir. (D/Y)
b) "Yol" kelimesi hem gidilen yer hem de çözmek anlamına gelebilir. (D/Y)
c) "Kır" kelimesi hem bir renk hem de bir yer adı olabilir. (D/Y)
4. "Bağ" kelimesinin iki farklı anlamını birer cümlede kullanınız.
5. "Kara" kelimesinin iki farklı anlamını yazınız.
6. Aşağıdaki kelimelerden hangisi eş sesli değildir?
a) At
b) Kitap
c) Kır
d) Dal
7. "El" kelimesi aşağıdaki anlamlardan hangisine sahip değildir?
a) Organ
b) Yabancı
c) Sayı
d) Silah
Cevaplar:
1a: kazak, 1b: kazmak, 1c: dik, 1d: dik
2: Yüz-Sayı, Gül-Çiçek, Yaz-Mevsim, Bin-Binmek fiili
3a: Y, 3b: D, 3c: D
4: Bağ-bağ (meyve), Bağ-bağ (bağlamak), 5: Kara (toprak), Kara (renk)
6: b, 7: d