🌍 20. Yüzyıl Başında Osmanlı Devleti'nin Toprak Kayıpları
20. yüzyılın başlangıcı, Osmanlı Devleti için büyük toprak kayıplarının ve siyasi çözülmelerin yaşandığı bir dönemdir. Bu süreç, devletin "Hasta Adam" olarak anılmasına ve nihayetinde parçalanmasına yol açmıştır.
📜 Trablusgarp Savaşı (1911-1912)
- 🟰 Taraflar: Osmanlı Devleti vs. İtalya
- 💥 Sebep: İtalya'nın sömürgecilik politikası ve Osmanlı'nın bu bölgedeki güçsüzlüğü.
- 📄 Sonuç: Uşi Antlaşması (1912) imzalandı. Osmanlı, Trablusgarp ve Bingazi'yi İtalya'ya bıraktı. Resmen kaybedilen ilk Kuzey Afrika toprağıdır.
⚔️ Balkan Savaşları (1912-1913)
Bu savaşlar, Osmanlı'nın Rumeli'deki varlığını neredeyse tamamen sona erdirmiştir.
🔹 I. Balkan Savaşı (1912)
- 🟰 Taraflar: Osmanlı Devleti vs. Bulgaristan, Sırbistan, Yunanistan, Karadağ (Balkan İttifakı)
- 💥 Sebep: Balkan devletlerinin Osmanlı'yı Avrupa'dan tamamen atmak istemesi ve milliyetçilik hareketleri.
- 📄 Sonuç: Londra Antlaşması (1913) imzalandı.
- 🚩 Midye-Enez hattının batısındaki tüm Rumeli toprakları kaybedildi.
- 🗺️ Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti.
- 🏝️ Ege Adaları'nın durumu belirsizleşti (Büyük devletlerin kararına bırakıldı).
🔹 II. Balkan Savaşı (1913)
- 🟰 Taraflar: Bulgaristan vs. Yunanistan, Sırbistan, Romanya, Karadağ (+ Osmanlı Devleti)
- 💥 Sebep: Balkan devletlerinin I. Balkan Savaşı'nda elde ettikleri toprakların paylaşımında anlaşmazlığa düşmesi.
- 📄 Sonuç:
- 🤝 Bükreş Antlaşması: Balkan devletleri arasında imzalandı.
- ✅ İstanbul Antlaşması (1913): Osmanlı ile Bulgaristan arasında imzalandı. Edirne ve Kırklareli geri alındı. Meriç Nehri sınır oldu.
- 🟡 Atina Antlaşması (1913): Osmanlı ile Yunanistan arasında imzalandı. Girit kesin olarak Yunanistan'a bırakıldı, Ege Adaları'nın durumu çözülemedi.
- 🔷 İstanbul Antlaşması (1913): Osmanlı ile Sırbistan arasında imzalandı. Sırbistan ile olan sınır kalmadı.
📊 Genel Değerlendirme ve Sonuçlar
- 🗺️ Osmanlı, Afrika'daki son toprağını (Trablusgarp) kaybetti.
- 🏛️ Rumeli'deki egemenlik neredeyse tamamen sona erdi. Sadece Doğu Trakya elde kaldı.
- 👥 Milyonlarca Türk ve Müslüman, kaybedilen topraklardan Anadolu'ya göç etmek zorunda kaldı. Bu, büyük bir demografik ve sosyal değişime yol açtı.
- 💔 Osmanlı Devleti'nin askeri ve siyasi gücünün ne kadar zayıfladığı tüm dünya tarafından görüldü.
- 🌪️ Bu kayıplar, İttihat ve Terakki yönetimini daha radikal politikalar izlemeye itti ve I. Dünya Savaşı'na giriş sürecini hızlandırdı.
💡 Özetle, 20. yüzyılın ilk 15 yılı, Osmanlı İmparatorluğu'nun haritasının büyük ölçüde değiştiği, art arda gelen savaşlar ve antlaşmalarla çok uluslu imparatorluk yapısının çözüldüğü ve nüfus mübadilleriyle Anadolu'nun etnik dokusunun şekillendiği kritik bir dönemdir.
