🌍 2026 TYT Coğrafya: Fizyolojik Dönem Ne Anlama Gelir?
Fizyolojik dönem, coğrafyada bir bölgenin veya yeryüzü şeklinin, yaşlılık evresine ulaşması durumunu ifade eder. Tıpkı insanların hayat döngüsü gibi, yeryüzü şekilleri de oluşur, gelişir ve zamanla değişime uğrar. İşte bu değişimin son aşaması fizyolojik dönemdir.
⛰️ Fizyolojik Dönemin Özellikleri Nelerdir?
- 👵 Yükselti Azalması: Dağlar ve tepeler, milyonlarca yıl süren erozyon sonucunda aşınır ve yükseltileri azalır.
- 🏞️ Akarsu Vadilerinin Genişlemesi: Akarsular, yataklarını derine doğru değil, yanlara doğru aşındırarak geniş ve eğimli vadiler oluşturur.
- 🌱 Bitki Örtüsünün Yaygınlaşması: Toprak, humus bakımından zenginleşir ve bitki örtüsü daha çeşitli hale gelir.
- 🌊 Deniz Seviyesine Yaklaşma: Erozyonun etkisiyle yüzey şekilleri deniz seviyesine yaklaşır, düzlükler artar.
- 🐌 Enerjinin Azalması: Yüzey şekillerinin oluşumunda etkili olan iç kuvvetlerin (deprem, volkanizma) etkisi azalır.
🏞️ Fizyolojik Dönem Manzaraları Nerelerde Görülür?
Fizyolojik döneme girmiş araziler genellikle eski kütlelerin bulunduğu bölgelerde yaygındır. Örneğin:
- 🗺️ İskandinavya Yarımadası: Buzul aşındırmasıyla şekillenmiş, yaşlı ve düzlük alanlar.
- ⛰️ Appalaş Dağları (Kuzey Amerika): Uzun süredir erozyona uğrayan, alçak ve yuvarlak tepeler.
- 🇷🇺 Rusya'nın Ovalık Bölgeleri: Geniş ve düz alanlar, akarsu vadileriyle parçalanmıştır.
🤔 TYT Coğrafya Açısından Önemi
TYT Coğrafya sınavında fizyolojik dönemle ilgili sorular genellikle şunları içerir:
- ❓ Bir bölgenin fizyolojik dönemde olduğunu gösteren kanıtlar nelerdir?
- 🌍 Hangi bölgeler fizyolojik döneme örnek gösterilebilir?
- 🔄 Fizyolojik dönemdeki bir arazinin özellikleri nelerdir?
Bu kavramı anlamak, yeryüzü şekillerinin oluşumunu ve değişimini daha iyi kavramanıza yardımcı olacaktır. Unutmayın, coğrafya sadece ezberlemek değil, anlamakla ilgilidir!
