Büyük harfler, yazı dilimizde belirli yerlerde kullanılır. Bunları öğrenmek, daha doğru ve düzenli yazmamıza yardımcı olur.
Her yeni cümle büyük harfle başlamalıdır.
İnsan isimleri, hayvan isimleri, şehir, ülke, nehir, dağ gibi yer isimleri özel isimdir ve büyük harfle başlar.
Bir milletin, dilin veya dinin adı büyük harfle başlar.
Kitap, dergi, gazete, film isimlerinin her kelimesi büyük harfle başlar. ("ve, ile, de, ya" gibi bağlaçlar hariç)
Belirli bir gün veya ay ismi tarih bildiriyorsa büyük harfle başlar.
Okul, hastane, bakanlık gibi kurum isimleri büyük harfle başlar.
Büyük harfleri doğru kullanmak yazılarımızın daha anlaşılır ve kurallı olmasını sağlar.
Soru 1: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
a) Geçen hafta Ankara'dan amcamlar geldi.
b) Okulumuzun müdürü Ali Bey'i çok seviyoruz.
c) Babamla birlikte güney Ege'yi gezeceğiz.
d) Yarın Türkçe ve matematik sınavım var.
Cevap: c
Çözüm: Yön bildiren sözcükler, bir bölge adı olarak kullanıldığında büyük harfle başlar. "Güney Ege" bir bölge adı olduğu için "Güney" kelimesi büyük harfle yazılmalıydı. Doğrusu "Güney Ege" şeklinde olmalıdır.
Soru 2: Öğretmeni Efe'den, "Kişi adlarıyla kullanılan unvanlar büyük harfle başlar." kuralına bir örnek cümle yazmasını istemiştir. Efe aşağıdaki cümlelerden hangisini yazarsa bu kurala doğru bir örnek vermiş olur?
a) Bu konuyu Doktor Ahmet'e danışmalısın.
b) Okul müdürümüz bize seslendi.
c) Yarın teyzemler bize gelecek.
d) Dayım doktor olmak istiyor.
Cevap: a
Çözüm: Seçenekteki "Doktor" unvanı, "Ahmet" özel adından önce geldiği ve ona bağlı olduğu için büyük harfle başlamıştır. Diğer seçeneklerdeki "müdür", "teyzem" ve "doktor" sözcükleri bir unvan olarak kullanılsa da bir kişi adıyla birlikte kullanılmadıkları için küçük harfle başlamıştır.
Soru 3: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımı doğrudur?
a) İngilizce dersinde "hello" şarkısını öğrendik.
b) Dedem kış aylarında Antalya'da kalıyor.
c) Sınıfımıza yeni bir öğrenci, ayşe geldi.
d) Pazardan elma, armut ve muz aldık.
Cevap: b
Çözüm: "Antalya" bir il adı olduğu için büyük harfle başlar ve kullanımı doğrudur. (a) seçeneğinde dil adı olan "İngilizce" büyük harfle başlamalıydı. (c) seçeneğinde kişi adı olan "Ayşe" büyük harfle başlamalıydı. (d) seçeneği doğrudur ancak büyük harf kuralı gerektiren bir özel ad yoktur.
Soru 4: Melis, defterine aşağıdaki cümleleri yazmıştır:
I. Bu yaz dedemlerle izmir'e gideceğiz.
II. Ay, Dünya'nın uydusudur.
III. Mahallemizdeki Fevzi Çakmak ilkokuluna gidiyorum.
Melis, büyük harf kurallarını doğru uyguladığı cümlelerin yanına bir yıldız (*) işareti koyacaktır. Buna göre, Melis yıldız işaretini hangi cümlelerin yanına koymalıdır?
a) Yalnız I
b) Yalnız II
c) I ve III
d) II ve III
Cevap: b
Çözüm: I. cümlede "İzmir" bir il adı olduğu için büyük harfle başlamalıydı. II. cümlede "Ay" ve "Dünya" gök cismi adı oldukları için büyük harfle başlar, kural doğrudur. III. cümlede okul adı olan "Fevzi Çakmak İlkokuluna" büyük harfle başlamalıydı, "ilkokuluna" küçük harfle başlamış, bu yanlıştır. Bu nedenle sadece II. cümle doğrudur.
