6. sınıf Birbirine karışmayan sıvıların yoğunlukları nasıl sıralanır?

Question

Bu konuyu anlamakta biraz zorlanıyorum. Farklı sıvıları aynı kaba koyduğumuzda neden bazıları üstte bazıları altta kalıyor? Örneğin, su ve zeytinyağını karıştırmayınca yağın hep suyun üstünde kalmasının yoğunlukla nasıl bir ilişkisi var?

Answer 1

Birbirine Karışmayan Sıvılar ve Yoğunluk

Günlük hayatta su ve zeytinyağını aynı kabın içine koyduğumuzda yağın suyun üstünde kaldığını gözlemleriz. Bunun nedeni, yoğunluk adı verilen bir özelliktir.

Yoğunluk Nedir?

Yoğunluk, bir maddenin birim hacminin kütlesidir. Yani, "madde ne kadar sıkı paketlenmiş" onu gösterir. Bir maddenin yoğunluğu şu formülle hesaplanır:

\( \text{Yoğunluk} = \frac{\text{Kütle}}{\text{Hacim}} \)

Yoğunluğun birimi genellikle \( g/cm^3 \) (gram bölü santimetreküp) veya \( g/mL \) (gram bölü mililitre) olarak kullanılır.

Birbirine Karışmayan Sıvılar Nasıl Sıralanır?

Birbiri içinde çözünmeyen, yani karışmayan sıvıları aynı kaba koyduğumuzda, yoğunluğu küçük olan sıvı üstte, yoğunluğu büyük olan sıvı altta toplanır.

Örneğin, bir deney tüpüne şu üç sıvıyı yavaşça ve aynı anda döktüğümüzü düşünelim:

• Bal (Yoğunluk: ~1.4 g/mL)
• Su (Yoğunluk: 1.0 g/mL)
• Bitkisel Yağ (Yoğunluk: ~0.9 g/mL)

Bu sıvılar tüpün içinde şu şekilde katmanlaşacaktır:

• En Altta: Bal (Yoğunluğu en büyük: 1.4 g/mL)
• Ortada: Su (Yoğunluğu ortanca: 1.0 g/mL)
• En Üstte: Bitkisel Yağ (Yoğunluğu en küçük: 0.9 g/mL)

Bu durumu şöyle bir kurala bağlayabiliriz: Yoğunluk değeri büyüdükçe sıvı dibe batar, küçüldükçe yükselir.

Özet

• Yoğunluk, maddenin kütlesinin hacmine oranıdır.
• Birbirine karışmayan sıvılar, yoğunluklarına göre katmanlaşır.
• En yoğun sıvı en altta, en az yoğun sıvı ise en üstte yer alır.