Merhaba! Bu ders notumuzda, günlük hayatımızda üstlendiğimiz rolleri ve bu rollerin bize yüklediği sorumlulukları öğreneceğiz.
Rol, bir kişinin içinde bulunduğu grup veya duruma göre üstlendiği görev ve davranış biçimidir. Yani bir kişi aynı anda birçok farklı role sahip olabilir.
Örneğin:
Sorumluluk, üstlendiğimiz rollerin gerektirdiği görevleri yerine getirme zorunluluğudur. Yani bir rolümüz varsa, onunla ilgili bazı şeyleri yapmakla yükümlüyüzdür.
Gelin, bazı rollerimizi ve bu rollere ait sorumluluklarımızı birlikte inceleyelim:
Rollerimizin gerektirdiği sorumlulukları yerine getirmek:
Unutma: Her birimiz birçok role sahibiz ve bu roller hayatımızın ayrılmaz bir parçasıdır. Sorumluluklarımızı benimsemek, bizi daha iyi bir birey yapar.
Soru 1: Aşağıdaki parçayı okuyarak soruyu cevaplayınız.
"12 yaşındaki Elif, ailesiyle birlikte yaşamaktadır. Her sabah kahvaltıdan sonra okula gider. Okulda sınıf başkanıdır ve bu nedenle bazı görevleri vardır. Eve geldiğinde önce ödevlerini yapar, sonra ailesine sofra kurmada yardım eder. Hafta sonları ise tenis kursuna gider ve burada takım arkadaşlarıyla birlikte antrenman yapar."
Buna göre Elif'in yukarıdaki parçada belirtilmeyen rolü aşağıdakilerden hangisidir?
a) Öğrenci b) Sporcu c) Komşu d) Aile bireyi
Cevap: c) Komşu
Çözüm: Parçada Elif'in öğrenci (okula gitmesi), sporcu (tenis kursu) ve aile bireyi (aileye yardım etmesi) rolleri belirtilmiştir. Komşu rolüne ise hiç değinilmemiştir.
Soru 2: Aşağıdaki parçayı okuyarak soruyu cevaplayınız.
"Ortaokul öğrencisi Mehmet, okulda 'Kütüphanecilik Kulübü' üyesidir. Kulüp olarak her hafta toplanıp kütüphanedeki kitapları düzenlerler. Mehmet'in görevi, ödünç alınan kitapların zamanında geri getirilip getirilmediğini kontrol etmektir. Bu hafta kontrol ettiğinde, arkadaşı Can'ın kitabı zamanında getirmediğini fark eder."
Mehmet'in bu durumda aşağıdaki sorumluluklardan hangisini yerine getirmesi beklenir?
a) Can'a ceza vermek b) Durumu kulüp rehber öğretmenine bildirmek c) Kitabı kendisi geri almak d) Hiçbir şey yapmamak
Cevap: b) Durumu kulüp rehber öğretmenine bildirmek
Çözüm: Mehmet'in kulüpteki rolü gereği, kitapların zamanında iade edilip edilmediğini kontrol etme sorumluluğu vardır. Bir aksaklık tespit ettiğinde, bunu yetkili kişiye (rehber öğretmene) bildirmesi doğru davranış olacaktır.
Soru 3: Aşağıdaki parçayı okuyarak soruyu cevaplayınız.
"Ayşe, ailesi ve iki kardeşiyle birlikte yaşamaktadır. Ailesi, evdeki sorumlulukları paylaşmaya karar vermiştir. Ayşe'nin görevi, çiçekleri sulamak ve alışveriş listesini tutmaktır. Ancak Ayşe, bir haftadır çiçekleri sulamayı unutmuş ve çiçekler solmaya başlamıştır."
Ayşe'nin bu durumu düzeltmek için öncelikle aşağıdakilerden hangisini yapması en uygun olur?
a) Çiçekleri hemen sulamak ve ailesinden özür dilemek b) Kardeşlerinden çiçekleri sulamalarını istemek c) Ailesine çiçek sulama görevinden affedilmeyi istemek d) Hiçbir şey söylemeden çiçekleri sulamak
Cevap: a) Çiçekleri hemen sulamak ve ailesinden özür dilemek
Çözüm: Ayşe'nin aile içindeki rolünün gerektirdiği sorumluluğu yerine getirmediği görülmektedir. Sorunu çözmek için öncelikle yapılması gereken, hatayı telafi etmek (çiçekleri sulamak) ve sorumluluğunu yerine getirmediği için ailesinden özür dilemektir.