Düz aynaya baktığımızda kendi görüntümüzü net bir şekilde görürüz. Peki bu görüntü nasıl oluşuyor?
Görüntünün oluşması için ışık gerekir. Işık, bizden veya çevremizdeki cisimlerden yayılır ve düz aynanın pürüzsüz yüzeyine çarpar. Işık ışınları aynaya çarptığında, düzgün yansıma denilen olay gerçekleşir. Bu, gelen ışık ışınlarının aynı açıyla aynadan uzaklaşmasıdır.
Yansıyan bu ışınlar gözümüze geldiğinde, beynimiz ışınları aynanın arkasından geliyormuş gibi algılar. İşte aynada gördüğümüz şey, bu ışınların oluşturduğu görüntüdür. Bu görüntüye sanal görüntü denir çünkü aslında aynanın arkasında fiziksel bir karşılığı yoktur, sadece bir algıdır.
Düz aynada oluşan görüntünün bazı önemli özellikleri vardır:
Bu özellikler sayesinde düz aynalar günlük hayatımızda (banyolarımızda, mağazalarda, araçların dikiz aynalarında) sıklıkla kullanılır ve bize olduğumuz gibi, net bir görüntü sunar.
Soru 1: Elif, düz bir aynanın karşısına geçip sağ elini kaldırıyor. Aynadaki görüntüsünde hangi eli kalkmış gibi görünür?
a) Sağ eli
b) Sol eli
c) İki eli birden
d) Hiçbiri
Cevap: B
Çözüm: Düz aynada görüntü yan tarafları ters gösterir. Bu nedenle Elif sağ elini kaldırdığında, aynadaki görüntüsü sol elini kaldırmış gibi görünür.
Soru 2: Bir düz aynada oluşan görüntü ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Görüntü cisimden daha büyüktür.
b) Görüntü cisimden daha küçüktür.
c) Görüntü cisme göre ters durur.
d) Görüntü cisme göre düz ve simetriktir.
Cevap: D
Çözüm: Düz aynada oluşan görüntünün en temel özelliklerinden biri, cisme göre düz (ayna görüntüsü) ve simetrik olmasıdır. Görüntünün boyu cismin boyuna eşittir.
Soru 3: Kerem, boyu 150 cm olan düz bir aynanın 1 metre uzağında duruyor. Kerem'in aynadaki görüntüsünün aynaya olan uzaklığı kaç cm'dir?
a) 50 cm
b) 100 cm
c) 150 cm
d) 200 cm
Cevap: B
Çözüm: Düz aynada görüntü, aynaya cisimle aynı uzaklıkta oluşur. Kerem aynaya 100 cm (1 m) uzakta olduğu için görüntüsü de aynadan 100 cm uzakta oluşur. Aynanın boyu bu hesaplamayı etkilemez.
Soru 4: Aşağıdakilerden hangisi düz aynada oluşan bir görüntünün özelliklerinden biri değildir?
a) Sanal (zahiri) olması
b) Düz olması
c) Cisimle aynı boyda olması
d) Gerçek ve ters olması
Cevap: D
Çözüm: Düz aynada oluşan görüntü sanaldır (ekranda yakalayamazsınız), düzdür ve cisimle aynı boydadır. "Gerçek ve ters olması" ise düz aynalar için değil, çukur aynalar için geçerli bir özelliktir.