6. sınıf Fen Bilimleri eklem çeşitleri ve kasların yapısı

Question

Bu konuyu anlamakta biraz zorlanıyorum. Eklem çeşitlerini birbirine karıştırıyor ve hangi eklemin hangi hareketi yaptığını tam olarak ayırt edemiyorum. Ayrıca kasların çalışma prensibi, yani nasıl kasılıp gevşedikleri kafamı karıştırıyor.

Answer 1

Eklem Çeşitleri ve Kasların Yapısı

Vücudumuzun hareket etmesini sağlayan yapılar iskelet, eklemler ve kaslardır. Bu üçlü birlikte çalışarak hareketi mümkün kılar.

Eklem Nedir?

Kemiklerin birbirine bağlandığı yerlere eklem denir. Eklemler, kemiklerin hareket edebilmesi için gereklidir. Üç çeşit eklem vardır:

• Oynar Eklemler (Hareketli Eklemler): Bu eklemler geniş açıyla hareket edebilir. Kol ve bacak kemiklerimizde bulunur. Örneğin; diz, dirsek, omuz ve kalça eklemleri.
• Yarı Oynar Eklemler (Hareketi Sınırlı Eklemler): Bu eklemler çok az hareket edebilir. Omurgamızı oluşturan omurlar arasındaki eklemler bu tiptir. Bu sayede öne eğilebilir veya belimizi hafifçe döndürebiliriz.
• Oynamaz Eklemler (Hareketsiz Eklemler): Bu eklemler hiç hareket etmez. Kemikler birbirine sıkıca kaynamıştır. Kafatası kemikleri ve leğen kemiğindeki eklemler bu gruba girer.

Kasların Yapısı ve Çalışması

Kaslar, lifli yapıda olan ve kasılıp gevşeyerek hareketi sağlayan yapılardır. Vücudumuzda üç çeşit kas bulunur:

• Çizgili Kas (İskelet Kası):
  • İsteğimizle çalışır. Yürümek, koşmak, yazı yazmak gibi hareketleri yapmamızı sağlar.
  • Mikroskopla bakıldığında üzerlerinde çizgiler görülür.
  • Hızlı kasılır ama çabuk yorulur.
  • Kol ve bacaklarımızdaki kaslar bu tiptir.
• Düz Kas:
  • İsteğimiz dışında çalışır. Otomatik olarak çalıştığı için onları kontrol edemeyiz.
  • Midesi, bağırsaklar, damarlar gibi iç organlarımızın yapısında bulunur.
  • Yavaş kasılır ama geç yorulur.
• Kalp Kası:
  • Sadece kalbimizde bulunur.
  • İsteğimiz dışında, hiç durmadan çalışır.
  • Yapı olarak çizgili kasa benzer ama çalışması düz kas gibidir; yorulmaz.

Kaslar Nasıl Çalışır?

İskelet kasları genellikle çiftler halinde çalışır. Bir kas kasılırken (kısalır ve şişer), diğer kas gevşer (uzar). Örneğin, pazı kasımız kasıldığında kolumuzu büker, ön kol kasımız kasıldığında ise kolumuzu düzeltiriz. Bu şekilde zıt çalışan kaslara antagonist kaslar denir.

Kasılan bir kas sertleşir ve kısalır. Bu sırada enerji harcar ve ısı üretir. Bu yüzden egzersiz yaparken vücudumuz ısınır.

Answer 2

6. Sınıf Fen Bilimleri Eklem Çeşitleri ve Kasların Yapısı Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Bir atlet, antrenman sırasında kolunu dirsekten bükerek ağırlık kaldırmaktadır. Bu hareket sırasında dirsek eklemi ve kaslar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Dirsek eklemi oynar eklemdir ve biseps kası kasılarak kolun bükülmesini sağlar.
b) Dirsek eklemi yarı oynar eklemdir ve triceps kası kasılarak kolun bükülmesini sağlar.
c) Dirsek eklemi oynamaz eklemdir ve biseps kası gevşeyerek kolun bükülmesini sağlar.
d) Dirsek eklemi oynar eklemdir ve triceps kası kasılarak kolun bükülmesini sağlar.
Cevap: a) Dirsek eklemi oynar eklemdir ve biseps kası kasılarak kolun bükülmesini sağlar.
Çözüm: Dirsek eklemi kolun bükülüp açılmasını sağlayan oynar eklemdir. Kol büküldüğünde biseps kası kasılırken triceps kası gevşer.

Soru 2: Kafatasımız beynimizi dış etkilerden koruyan sağlam bir yapıya sahiptir. Kafatasını oluşturan kemikler birbirine sıkıca bağlıdır. Bu bilgiye göre kafatası eklemleri için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
a) Kafatası eklemleri oynar eklemlerdir ve çok hareketlidir.
b) Kafatası eklemleri yarı oynar eklemlerdir ve sınırlı hareket eder.
c) Kafatası eklemleri oynamaz eklemlerdir ve hiç hareket etmez.
d) Kafatası eklemleri oynar eklemlerdir ama kaslar tarafından kontrol edilmez.
Cevap: c) Kafatası eklemleri oynamaz eklemlerdir ve hiç hareket etmez.
Çözüm: Kafatası kemikleri, beyni korumak için birbirine testere dişi gibi kenetlenmiş oynamaz eklemlerle bağlanmıştır. Bu eklemlerde hareket olmaz.

Soru 3: Bir öğrenci, iskelet modeli üzerinde inceleme yaparken omurlar arasındaki eklemlerin belirli bir esnekliğe izin verdiğini fark ediyor. Bu durum, omurga sağlığı için neden önemlidir?
a) Omurlar arası oynamaz eklemler, vücudun dik durmasını sağlar.
b) Omurlar arası oynar eklemler, vücudun serbestçe her yöne dönmesini sağlar.
c) Omurlar arası yarı oynar eklemler, vücudun öne-arkaya eğilmesine ve hafifçe dönmesine izin verir.
d) Omurlar arası oynamaz eklemler, omuriliği darbelerden tamamen korur.
Cevap: c) Omurlar arası yarı oynar eklemler, vücudun öne-arkaya eğilmesine ve hafifçe dönmesine izin verir.
Çözüm: Omurlar arasındaki diskler ve bağlar, yarı oynar eklem yapısı oluşturur. Bu yapı, vücudun esnek hareket etmesini sağlarken aşırı hareketi de sınırlayarak omuriliği korur.

Soru 4: Voleybol oynayan bir sporcu, smaç vuruşu yaparken kolunu omuz ekleminden kuvvetlice yukarı kaldırır. Bu hareketle ilgili olarak kaslar ve eklemler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
a) Omuz eklemi, vücudumuzdaki en hareketli oynar eklemlerden biridir.
b) Kolun kaldırılması sırasında omuz çevresindeki kas grupları birlikte çalışır.
c) Kaslar, kemiklere bağlanarak onları birbirine bağlar ve eklemin hareket etmesini engeller.
d) Kaslar, kemiklere bağlanır ve kasılıp gevşeyerek kemiğin hareket etmesini sağlar.
Cevap: c) Kaslar, kemiklere bağlanarak onları birbirine bağlar ve eklemin hareket etmesini engeller.
Çözüm: Kaslar kemiklere bağlanır ancak bu bağlantı, eklemin hareket etmesini engellemez; aksine kasılıp gevşeyerek kemiğin hareket etmesini ve böylece eklemin çalışmasını sağlar. Seçenekteki ifade yanlıştır.