Sevgili öğrenciler, bu bölümde "İnsanlar, Yerler ve Çevreler" ünitesiyle ilgili örnek soruları ve çözümlerini bulacaksınız. Bu sorular, konuyu daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır.
Soru 1: Aşağıdakilerden hangisi, bir yerin fiziki haritasında kesinlikle gösterilir?
Çözüm: Fiziki haritalar, bir yerin doğal özelliklerini (yükselti, dağlar, platolar, ovalar, akarsular vb.) gösterir. Nüfus, tarım ve sanayi ise beşeri ve ekonomik haritalarda gösterilir. Bu nedenle doğru cevap C) Yükselti ve dağlar'dır.
Soru 2: Türkiye'de dağlar genellikle doğu-batı yönünde uzanır. Bu durumun aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkisi yoktur?
Çözüm: Dağların uzanış yönü, ulaşım yollarını, iklimi (yağış, sıcaklık) ve buna bağlı olarak tarım ürünlerini etkiler. Ancak bir ülkenin kıyı uzunluğu, ana karaya olan kıyı şeridinin uzunluğu ile ilgilidir ve dağların uzanış yönü bunu doğrudan belirlemez. Doğru cevap C) Kıyıların uzunluğu'dur.
Soru 3: Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.
Çözüm:
a) Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir.
b) Yerleşmeyi ve ekonomik faaliyetleri sınırlandıran en önemli doğal faktör yeryüzü şekilleri'dir (Dağlık ve engebeli arazi).
1. Aşağıdaki ölçeklerden hangisi ile çizilen bir haritada ayrıntı daha fazladır?
2. I. Madenler
II. Akarsular
III. Göller
IV. Barajlar
Yukarıdakilerden hangileri doğal unsurlardandır?
3. Hava durumu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Soru 1: Bir grup öğrenci, yaşadıkları şehrin farklı bölgelerindeki nüfus yoğunluğunu araştırıyor. Aşağıdaki gözlemleri yapıyorlar:
- Gözlem 1: Sanayi bölgelerinde nüfus, tarım alanlarına göre daha yoğun.
- Gözlem 2: Ulaşımın kolay olduğu yerlerde nüfus daha fazla.
- Gözlem 3: Dağlık ve engebeli arazilerde nüfus seyrek.
Bu gözlemlere dayanarak, nüfus dağılışını etkileyen faktörlerle ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi doğrudur?
a) Nüfus dağılışını yalnızca iklim koşulları belirler.
b) İnsanlar, iş olanaklarının fazla olduğu yerlere yerleşmeyi tercih eder.
c) Nüfus dağılışında yalnızca yeryüzü şekilleri etkilidir.
d) Denize kıyısı olan her yerde nüfus yoğundur.
Cevap: b) İnsanlar, iş olanaklarının fazla olduğu yerlere yerleşmeyi tercih eder.
Çözüm: Sanayi bölgelerinin nüfusunun fazla olması, buralarda iş imkanlarının bulunmasıyla açıklanır. Ulaşım kolaylığı ve düz arazi de yerleşmeyi etkileyen diğer önemli faktörlerdir.
Soru 2: Türkiye haritası üzerinde dört farklı bölge işaretlenmiştir. Bu bölgelerle ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir:
- Bölge A: Yaz turizminin yoğun olduğu, uzun bir kıyı şeridine sahip.
- Bölge B: Yüksek ve engebeli arazi yapısı, büyükbaş hayvancılığın yaygın olduğu yaylalar.
- Bölge C: Verimli ovaları ve modern tarım teknikleriyle tahıl üretim merkezi.
- Bölge D: Büyük sanayi tesisleri ve organize sanayi bölgeleri bulunuyor.
Bu bilgilere göre, hangi iki bölgede nüfusun temel geçim kaynağı doğrudan doğruya "yer şekilleri ve iklim" ile ilişkilidir?
a) A ve B
b) A ve C
c) B ve C
d) C ve D
Cevap: a) A ve B
Çözüm: Bölge A'da turizm (iklim ve kıyı şeridi), Bölge B'de hayvancılık (yüksek arazi-yayla) faaliyetleri, o yerin doğal koşullarına (yer şekilleri ve iklim) bağlı olarak şekillenmiştir.
Soru 3: Aşağıdaki tabloda dört farklı yerleşim yerinin bazı özellikleri verilmiştir:
Yerleşim Yeri | Özellik
1 | Toplu yerleşme, evler birbirine yakın, tarım alanları merkezin etrafında.
2 | Dağınık yerleşme, evler arası mesafe fazla, su kaynakları etrafında küçük gruplar halinde.
3 | Evlerin çoğu betonarmedir, çok katlı binalar bulunur, ulaşım ağı gelişmiştir.
4 | Geniş tarım arazileri, makineli tarım yaygın, nüfus yoğunluğu düşük.
Bu bilgilere göre, hangi yerleşim yeri büyük olasılıkla bir "köy"dür?
a) 1
b) 2
c) 3
d
