Kesirleri karşılaştırmak, hangi kesrin daha büyük veya daha küçük olduğunu bulmaktır. Bunu yapmanın birkaç kolay yolu vardır.
Paydalar (kesrin altındaki sayılar) eşitse, karşılaştırma yapmak çok kolaydır.
Kural: Paydası eşit olan kesirlerden payı (kesrin üstündeki sayı) büyük olan daha büyüktür.
Paylar eşitse, bu sefer paydaya bakarız.
Kural: Payı eşit olan kesirlerden paydası küçük olan daha büyüktür.
Bunu şöyle düşünebilirsin: Bir pastayı 5 kişiye paylaştırmak mı, yoksa 9 kişiye paylaştırmak mı sana daha büyük parça verir? Tabii ki 5 kişiye!
Hem paylar hem de paydalar farklıysa, kesirlerin paydalarını eşitleyerek işe başlarız. Buna genişletme veya sadeleştirme denir.
Adımlar:
Örnek: \( \frac{1}{2} \) ve \( \frac{3}{5} \) kesirlerini karşılaştıralım.
Aşağıdaki soruları cevaplayarak kendini test et!
Soru 1: \( \frac{4}{9} \) ve \( \frac{2}{9} \) kesirlerinden hangisi daha büyüktür?
Soru 2: \( \frac{7}{8} \) ve \( \frac{7}{12} \) kesirlerinden hangisi daha küçüktür?
Soru 3: \( \frac{2}{3} \) ve \( \frac{3}{4} \) kesirlerini karşılaştırınız.
Soru 4: Aşağıdaki kesirleri büyükten küçüğe doğru sıralayınız: \( \frac{1}{2}, \frac{3}{4}, \frac{5}{8} \)
Cevap Anahtarı: 1-A, 2-B, 3-B, 4-B
Soru 1: Bir pastanın \( \frac{3}{8} \)'ini Ayşe, \( \frac{5}{12} \)'sini Mehmet yemiştir. Buna göre pastanın daha büyük bir kısmını kim yemiştir?
a) Ayşe
b) Mehmet
c) İkisi de aynı miktarda yemiştir
d) Karşılaştırılamaz
Cevap: b) Mehmet
Çözüm: Kesirleri karşılaştırmak için paydalarını eşitleriz. 8 ve 12'nin EKOK'u 24'tür. \( \frac{3}{8} = \frac{9}{24} \) ve \( \frac{5}{12} = \frac{10}{24} \) olur. \( \frac{10}{24} > \frac{9}{24} \) olduğundan Mehmet daha fazla yemiştir.
Soru 2: Aynı büyüklükteki iki kumaş parçasının \( \frac{7}{10} \)'u mavi, \( \frac{13}{20} \)'si kırmızı renge boyanmıştır. Hangi renk daha fazla kumaş kaplamaktadır?
a) Mavi
b) Kırmızı
c) İkisi de aynı alanı kaplar
d) Belirlenemez
Cevap: a) Mavi
Çözüm: Paydaları eşitleyelim. 10 ve 20'nin EKOK'u 20'dir. \( \frac{7}{10} = \frac{14}{20} \) olur. \( \frac{14}{20} > \frac{13}{20} \) olduğundan mavi renk daha fazla alan kaplar.
Soru 3: Bir maratonda koşan üç atletten Ali yolun \( \frac{2}{5} \)'ini, Banu \( \frac{7}{15} \)'ünü, Can ise \( \frac{1}{3} \)'ünü koşmuştur. Buna göre en fazla yolu kim koşmuştur?
a) Ali
b) Banu
c) Can
d) Ali ve Banu aynı
Cevap: b) Banu
Çözüm: Paydaları eşitlemek için 5, 15 ve 3'ün EKOK'u (15) alınır. \( \frac{2}{5} = \frac{6}{15} \), \( \frac{7}{15} = \frac{7}{15} \), \( \frac{1}{3} = \frac{5}{15} \) olur. \( \frac{7}{15} > \frac{6}{15} > \frac{5}{15} \) sıralamasından en büyük kesir Banu'nunkidir.
Soru 4: Bir bahçenin bir bölümüne gül, lale ve sümbül ekilmiştir. Güller bahçenin \( \frac{5}{18} \)'ine, laleler \( \frac{4}{9} \)'una, sümbüller ise \( \frac{1}{6} \)'sına denk gelmektedir. Hangi çiçek en az alan kaplamaktadır?
a) Gül
b) Lale
c) Sümbül
d) Lale ve Sümbül aynı
Cevap: c) Sümbül
Çözüm: 18, 9 ve 6'nın EKOK'u 18'dir. \( \frac{5}{18} = \frac{5}{18} \), \( \frac{4}{9} = \frac{8}{18} \), \( \frac{1}{6} = \frac{3}{18} \) olur. \( \frac{3}{18} < \frac{5}{18} < \frac{8}{18} \) sıralamasından en küçük kesir sümbülünkidir.