Bu iklim tipi, adını aldığı Karadeniz Bölgesi'nde ve Marmara'nın Karadeniz'e bakan kuzey kesimlerinde görülür.
Bu iklim tipi, adını aldığı Akdeniz Bölgesi'nde, Ege Bölgesi'nde ve Marmara Bölgesi'nin güney kıyılarında görülür.
Bu iklim tipi, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ile Trakya'nın iç kesimlerinde görülür.
Soru 1: Bir öğrenci, Türkiye'nin iklim özelliklerini araştırıyor ve aşağıdaki gözlemleri yapıyor:
- Gözlem 1: Bu bölgede yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır.
- Gözlem 2: Bu bölgede yaz ve kış arasındaki sıcaklık farkı çok fazladır ve yaz kuraklığı belirgindir.
- Gözlem 3: Bu bölgede her mevsim yağış görülür ve bitki örtüsü ormandır.
Bu gözlemler sırasıyla hangi iklim türlerine aittir?
a) Karasal - Karadeniz - Akdeniz
b) Akdeniz - Karasal - Karadeniz
c) Karadeniz - Akdeniz - Karasal
d) Akdeniz - Karadeniz - Karasal
Cevap: b) Akdeniz - Karasal - Karadeniz
Çözüm: Gözlem 1 (yazları sıcak/kurak, kışları ılık/yağışlı) Akdeniz iklimini, Gözlem 2 (yaz-kış sıcaklık farkı fazla, yaz kuraklığı) Karasal iklimi, Gözlem 3 (her mevsim yağış, orman) Karadeniz iklimini tanımlar.
Soru 2: Aşağıdaki tabloda üç farklı ilimize ait bazı iklim verileri verilmiştir:
İl En Yüksek Sıcaklık En Düşük Sıcaklık Yağış Şekli
İl A 45°C -25°C En fazla ilkbahar-yaz
İl B 32°C 5°C En fazla kış
İl C 25°C 3°C Her mevsim
Bu bilgilere göre İl A, İl B ve İl C'de hâkim olan iklim türleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
a) Karasal - Akdeniz - Karadeniz
b) Karadeniz - Karasal - Akdeniz
c) Akdeniz - Karadeniz - Karasal
d) Karasal - Karadeniz - Akdeniz
Cevap: a) Karasal - Akdeniz - Karadeniz
Çözüm: İl A'da yaz-kış sıcaklık farkı çok yüksek (45-(-25)=70°C), bu belirgin karasal iklim özelliğidir. İl B'de kışın yağış ve ılıman kışlar Akdeniz iklimini, İl C'de her mevsim yağış ise Karadeniz iklimini gösterir.
Soru 3: Karadeniz kıyılarında dağlar kıyıya paralel uzanır ve yükselti kıyıdan hemen sonra artar. Akdeniz kıyılarında ise dağlar yine kıyıya paralel uzanır. Buna rağmen Karadeniz kıyılarında Akdeniz kıyılarına göre daha fazla ve her mevsimde yağış görülür.
Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
a) Karadeniz'in daha tuzlu olması
b) Karadeniz kıyılarının enleminin daha yüksek olması
c) Karadeniz'e hakim rüzgâr yönünün (Kuzeybatı) deniz üzerinden gelerek nem getirmesi
d) Akdeniz kıyılarının daha fazla güneş enerjisi alması
Cevap: c) Karadeniz'e hakim rüzgâr yönünün (Kuzeybatı) deniz üzerinden gelerek nem getirmesi
Çözüm: Karadeniz'de hakim rüzgâr yönü (kuzeybatı, poyraz) deniz üzerinden geldiği için sürekli nem taşır. Dağların kıyıya paralel olması bu nemli havayı engelleyerek kıyıda her mevsim yağışa (orografik yağış) neden olur. Akdeniz'de ise yazın hakim rüzgârlar (batılı rüzgarlar) kara kaynaklı olduğu için kuraklık yaşanır.
Soru 4: Bir araştırmacı Türkiye'deki üç farklı bölgeden bitki örtüsü örnekleri topluyor. Bu örnekler; yayvan yapraklı ağaçlardan oluşan gür ormanlar, kurakçıl bodur ağaççıklar (maki) ve ilkbahar yağışlarıyla yeşeren ot topluluklarıdır (bozkır).
Bu bitki örtülerinin yaygın olarak görüldüğü iklim türleri aşağıdakilerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir?
a) Karadeniz - Karasal - Akdeniz
b) Karadeniz - Akdeniz - Karasal
c) Akdeniz - Karasal - Karadeniz
d) Karasal - Akdeniz - Karadeniz
Cevap: b) Karadeniz - Akdeniz - Karasal
Çözüm: Gür ormanlar her mevsim yağış alan Karadeniz ikliminin, maki yaz kuraklığı olan Akdeniz ikliminin, bozkır ise yaz kuraklığı belirgin ve yağışın daha az olduğu Karasal iklimin doğal bitki örtüsüdür.
Soru 1: Bir araştırmacı, Türkiye'nin farklı bölgelerinde yetişen tarım ürünlerini incelemektedir. Araştırmacı, yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçen bir bölgede zeytin, incir ve üzüm yetiştirildiğini gözlemlemiştir. Bu bölgede yaz kuraklığına dayanıklı, kısa boylu ağaçlardan oluşan makiler yaygındır. Araştırmacının gözlem yaptığı bu bölge için aşağıdaki iklim tiplerinden hangisi söylenebilir?
a) Karadeniz İklimi
b) Karasal İklim
c) Akdeniz İklimi
d) Muson İklimi
Cevap: c) Akdeniz İklimi
Çözüm: Soruda verilen "yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı" olması, zeytin, incir, üzüm gibi ürünlerin yetişmesi ve makilerin görülmesi Akdeniz İklimi'nin tipik özellikleridir.
Soru 2: Bir öğrenci, Türkiye'deki iklimler ve bitki örtüsü ile ilgili bir tablo hazırlıyor. Tabloda "Her mevsim yağışlıdır.", "Bulutluluk oranı fazladır.", "Bitki örtüsü ormandır." ve "Kar yağışı ve don olayı fazla görülmez." bilgilerini aynı sütuna yazmıştır. Bu öğrenci, tablosunda hangi iklim tipinin özelliklerini bir arada vermiştir?
a) Karadeniz İklimi
b) Akdeniz İklimi
c) Karasal İklim
d) Step İklimi
Cevap: a) Karadeniz İklimi
Çözüm: Tabloda verilen "her mevsim yağışlı olması", "orman bitki örtüsü" ve "kar yağışı ile don olayının az görülmesi" özellikleri, Türkiye'de Karadeniz kıyı şeridinde görülen Karadeniz İklimi'ne aittir.
Soru 3: Bir meteoroloji uzmanı, Türkiye'nin iç kesimlerindeki bir şehirle ilgili şu bilgileri paylaşıyor: "Bu şehirde yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer. Yıllık yağış miktarı azdır ve en fazla yağış ilkbaharda görülür. Doğal bitki örtüsü bozkırdır." Meteoroloji uzmanının bahsettiği bu şehir, aşağıdaki iklim tiplerinden hangisinin etkisi altındadır?
a) Karadeniz İklimi
b) Akdeniz İklimi
c) Karasal İklim
d) Ekvatoral İklim
Cevap: c) Karasal İklim
Çözüm: İç kesimlerde görülen, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı olan, yağışın az ve ilkbaharda yoğunlaştığı, bitki örtüsünün bozkır olduğu iklim, Karasal İklim'dir.
