Kültür, bir toplumun sahip olduğu ve nesilden nesile aktardığı her şeydir. Dilimiz, bayrağımız, yemeklerimiz, müziğimiz, giysilerimiz, inançlarımız ve bayramlarımız kültürümüzün birer parçasıdır. Biz bu değerlerle büyür, onlarla yaşarız ve onları geleceğe taşırız.
Kültürümüzü oluşturan başlıca ögeler şunlardır:
Kültür durağan (sabit) değildir, sürekli değişir ve gelişir. Bu gelişimin bazı yolları şunlardır:
Kültürel miras, geçmişten bize kalan ve geleceğe bırakmamız gereken maddi ve manevi değerlerimizdir. Topkapı Sarayı, Ayasofya Camii, bir türkümüz, bir masalımız, Mevlana'nın öğretileri hep kültürel mirasımızdır.
Bu mirası korumak önemlidir çünkü:
Sonuç olarak, kültürümüz bizi biz yapan her şeydir. Onu öğrenmek, sahip çıkmak ve yaşatmak hepimizin görevidir. Kültürümüzle var olur, onunla gelişiriz.
Soru 1: Kültür, bir toplumun sahip olduğu maddi ve manevi değerlerin tümüdür. Aşağıdakilerden hangisi kültürün manevi ögeleri arasında yer almaz?
a) Halk oyunları
b) Gelenek ve görenekler
c) Tarihi eserler
d) Dil
Cevap: c) Tarihi eserler
Çözüm: Tarihi eserler, somut ve fiziksel varlıklardır, bu nedenle kültürün maddi ögeleri arasında yer alır. Halk oyunları, gelenek-görenekler ve dil ise görülmeyen, kuşaktan kuşağa aktarılan manevi değerlerdir.
Soru 2: Bir ülkede farklı kültürlere ait insanların bir arada, karşılıklı saygı ve hoşgörü içinde yaşaması aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade edilir?
a) Kültürel miras
b) Kültürel etkileşim
c) Kültürel çeşitlilik
d) Kültürel zenginlik
Cevap: c) Kültürel çeşitlilik
Çözüm: Kültürel çeşitlilik, farklı kültürlerin bir arada barış içinde yaşamasını ifade eder. Kültürel miras, geçmişten gelen değerlerimizdir. Kültürel etkileşim, kültürlerin birbirini etkilemesidir. Kültürel zenginlik ise bir kültürün sahip olduğu değerlerin çokluğudur.
Soru 3: Ailesiyle birlikte Türkiye'ye yerleşen Suriyeli bir öğrenci, okulda Türkçe öğrenmeye başlamış ve bayramlarda sınıf arkadaşlarıyla birlikte şeker toplamaktan keyif almıştır. Bu durum aşağıdakilerden hangisine örnektir?
a) Kültürel çatışma
b) Kültürel bozulma
c) Kültürel etkileşim
d) Kültürel bağımsızlık
Cevap: c) Kültürel etkileşim
Çözüm: Farklı kültürlere sahip insanların bir araya gelmesi ve birbirlerinin kültüründen etkilenmeleri (Türkçe öğrenme, bayram geleneğine katılma) kültürel etkileşime güzel bir örnektir.
Soru 4: Kültürümüzü gelecek nesillere aktarabilmek için aşağıdakilerden hangisini yapmak en az etkili olur?
a) Yöresel yemek tariflerini kayıt altına almak.
b) Tarihi çevreyi korumak.
c) Milli bayramları coşkuyla kutlamak.
d) Farklı kültürlerin sadece kendi içinde kalmasını sağlamak.
Cevap: d) Farklı kültürlerin sadece kendi içinde kalmasını sağlamak.
Çözüm: Kültürün yaşayabilmesi ve gelişebilmesi için etkileşim ve paylaşım şarttır. Diğer seçeneklerde verilen eylemler kültürün korunması ve aktarılmasına doğrudan katkı sağlarken, bir kültürü izole etmek onun durağanlaşmasına ve zayıflamasına neden olabilir.