6. sınıf Tozlaşma, döllenme, tohum ve meyve oluşumu nasıl gerçekleşir?

Question

Bu konuyu anlamakta biraz zorlanıyorum. Özellikle tozlaşma ile döllenme arasındaki farkı tam olarak kavrayamadım. Ayrıca döllenme olduktan sonra tohum ve meyvenin nasıl oluştuğunu basitçe özetleyebilir misiniz?

Answer 1

Tozlaşma Nedir?

Çiçekli bitkilerde üremenin ilk adımı tozlaşmadır. Erkek organın başçık kısmında bulunan polenlerin (çiçek tozlarının) çeşitli yollarla dişi organın tepeciğine taşınmasına tozlaşma denir.

Tozlaşma Nasıl Gerçekleşir?

Polenler, dişi organın tepeciğine genellikle şu yollarla taşınır:

• Rüzgar: Polenler rüzgarla uçarak taşınır. (Örneğin: Mısır, buğday)
• Böcekler: Arılar, kelebekler gibi böcekler çiçekten çiçeğe gezerken polenleri taşır. (Örneğin: Gül, papatya)
• Kuşlar ve diğer hayvanlar: Bazı kuşlar ve yarasalar da tozlaşmaya yardımcı olur.
• Su: Su bitkilerinde polenler suyla taşınır.

Döllenme Nedir?

Tozlaşmadan sonra, dişi organın tepeciğine gelen polenler, dişi organın boyuncuğundan aşağı inerek yumurtalığa ulaşır. Burada, polen içindeki erkek üreme hücresi ile yumurtalıktaki dişi üreme hücresi birleşir. Bu birleşme olayına döllenme denir. Döllenme sonucu zigot oluşur.

Tohum ve Meyve Nasıl Oluşur?

• Tohumun Oluşumu: Döllenme sonucu oluşan zigot, bölünerek gelişir ve embriyoyu (genç bitkiyi) oluşturur. Embriyo, besin deposu ve koruyucu kabukla beraber tohumu meydana getirir. Tohum, yeni bir bitkinin oluşmasını sağlar.
• Meyvenin Oluşumu: Döllenmeden sonra bitkinin yumurtalığı gelişerek meyveye dönüşür. Meyvenin asıl görevi, içindeki tohumları korumak ve onların etrafa yayılmasını sağlamaktır. Örneğin, elma ağacının çiçeğindeki yumurtalık, döllenmeden sonra elma meyvesine dönüşür.

Özet

Çiçekli bitkilerde üreme sırası şöyledir:

1. Tozlaşma: Polenlerin dişi organa taşınması.
2. Döllenme: Erkek ve dişi üreme hücrelerinin birleşmesi.
3. Tohum Oluşumu: Döllenmiş yumurtanın gelişmesi.
4. Meyve Oluşumu: Yumurtalığın gelişerek tohumu sarması.

Bu sayede bitkiler nesillerini devam ettirir ve doğadaki çeşitlilik sağlanır.

Answer 2

6. Sınıf Tozlaşma, Döllenme, Tohum ve Meyve Oluşumu Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Bir arı, çiçekten çiçeğe dolaşarak besin toplarken çiçeklerin erkek organındaki polenleri dişi organın tepeciğine taşır. Bu olay sonucunda çiçekte tohum ve meyve oluşumu gözlemlenir.
Bu parçada anlatılan süreçler aşağıdakilerden hangisinde doğru sırayla verilmiştir?
a) Tozlaşma → Döllenme → Tohum Oluşumu → Meyve Oluşumu
b) Döllenme → Tozlaşma → Meyve Oluşumu → Tohum Oluşumu
c) Tohum Oluşumu → Tozlaşma → Döllenme → Meyve Oluşumu
d) Meyve Oluşumu → Döllenme → Tozlaşma → Tohum Oluşumu
Cevap: a) Tozlaşma → Döllenme → Tohum Oluşumu → Meyve Oluşumu
Çözüm: Arının polen taşıması tozlaşmadır. Tozlaşma sonrası polenlerdeki sperm çekirdeği yumurtayı döller (döllenme). Döllenmiş yumurta tohumu, tohum etrafındaki yumurtalık ise meyveyi oluşturur.

Soru 2: Bir öğrenci, bahçesindeki çiçeklerin bazılarının meyve vermediğini fark eder. Bu çiçeklerin erkek ve dişi organlarının ayrı bitkilerde olduğunu öğrenir.
Bu durumda meyve oluşmamasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
a) Bitkilerin yeterli su almaması
b) Tozlaşmanın gerçekleşememesi
c) Döllenmenin çok hızlı olması
d) Tohumların olgunlaşmaması
Cevap: b) Tozlaşmanın gerçekleşememesi
Çözüm: Erkek ve dişi organlar farklı bitkilerde olduğunda, polenlerin rüzgar, böcek gibi etkenlerle dişi organa ulaşması (tozlaşma) mümkün olmayabilir. Tozlaşma olmadan döllenme, tohum ve meyve oluşumu gerçekleşmez.

Soru 3: Aşağıdaki görselde bir çiçeğin yapısı numaralandırılmıştır. Bu numaralardan hangisi, polenlerin dişi organın tepeciğine ulaşması (tozlaşma) ve polen içindeki sperm çekirdeğinin yumurtayı birleşmesi (döllenme) olaylarının gerçekleştiği kısımları temsil eder?
a) 1 ve 2
b) 2 ve 3
c) 3 ve 4
d) 1 ve 4
Cevap: c) 3 ve 4
Çözüm: Tozlaşma, erkek organdan (3) gelen polenlerin dişi organın tepeciğine (4) taşınmasıdır. Döllenme ise polenin dişi organdaki yumurtalıkta (4 ile gösterilen yapının altı) bulunan yumurta hücresi ile birleşmesidir. Soruda döllenmenin gerçekleştiği yer olarak dişi organ (4) işaretlenmiştir.

Soru 4: Bir bitkide döllenme gerçekleştikten sonra aşağıdaki değişimlerden hangisi meydana gelmez?
a) Dişi organın yumurtalık kısmı etlenerek meyveyi oluşturur.
b) Çiçeğin taç yaprakları dökülür.
c) Döllenmiş yumurta hücresi tohumu oluşturur.
d) Erkek organ, polen üretmeye başlar.
Cevap: d) Erkek organ, polen üretmeye