# 📚 8. Sınıf Fen Bilimleri 1. Dönem 2. Yazılı Hazırlık: 9. Senaryo Üzerinden Konu Tekrarı
🎯 Senaryonun Amacı ve Önemi
Sevgili öğrenciler, bu ders notu, 1. dönem 2. yazılı sınavınıza hazırlanmanız için 9. senaryo üzerinden kurgulanmıştır. Senaryolar, bilgilerinizi gerçek hayat durumlarına uygulamanızı sağlar ve sınavda karşınıza çıkabilecek yorumlama ve analiz sorularına hazırlar. Bu senaryoda, 1. dönemin önemli ünitelerinden olan Mevsimler ve İklim, DNA ve Genetik Kod ile Basınç konularına odaklanacağız.
📖 Senaryo 9: "Bilim Kampı Macerası"
Senaryo: Okulunuzun düzenlediği bir bilim kampındasınız. Kamp boyunca farklı istasyonlarda, fen bilimlerinin çeşitli konularını deneylerle öğreniyorsunuz. İstasyondan istasyona geçerken aşağıdaki olaylarla karşılaşıyorsunuz.
🔬 İstasyon 1: Mevsimler ve Gökyüzü Gözlemi
Gece kamp ateşi etrafında otururken, öğretmeniniz size yıldızları gösteriyor ve Dünya'nın hareketlerini anlatıyor.
- 📍 Senaryo Sorusu: "21 Haziran'da bu kampta olsaydık, gece gökyüzünü gözlemleme süremiz 21 Aralık'a göre nasıl olurdu? Neden?"
📝 Konu Tekrarı ve Cevap:
Bu soru, Dünya'nın eksen eğikliği ve mevsimler konusuyla ilgilidir.
- ✔️ 21 Haziran yaz gündönümüdür. Kuzey Yarım Küre'de yaz yaşanır, gündüzler uzun geceler kısadır.
- ✔️ 21 Aralık kış gündönümüdür. Kuzey Yarım Küre'de kış yaşanır, geceler uzun gündüzler kısadır.
- ✔️ Cevap: 21 Haziran'da gece gözlem süremiz daha kısa, 21 Aralık'ta ise daha uzun olurdu. Çünkü yaz aylarında gündüz süresi, gece süresinden fazladır.
🧬 İstasyon 2: DNA ve Kalıtım Çadırı
Bu çadırda, soyağacı çizimleri ve DNA modeli yapıyorsunuz. Bir aktivitede, mavi ve kahverengi göz genleri üzerinden kalıtım örnekleniyor.
- 📍 Senaryo Sorusu: "Kahverengi göz (B) geni, mavi göz (b) genine baskındır. Heterozigot (Bb) kahverengi gözlü anne ile homozigot çekinik (bb) mavi gözlü babanın, mavi gözlü çocuğa sahip olma olasılığı yüzde kaçtır?"
📝 Konu Tekrarı ve Cevap:
Bu soru, kalıtım, aleller ve çaprazlama konusunu içerir.
- ✔️ Anne: Bb, Baba: bb.
- ✔️ Çaprazlama: (B b) x (b b)
- ✔️ Oluşabilecek genotipler: Bb, Bb, bb, bb.
- ✔️ Fenotip oranı: %50 Kahverengi göz (Bb), %50 Mavi göz (bb).
- ✔️ Cevap: Mavi gözlü çocuk (bb) olma olasılığı %50'dir.
Not: Olasılık yüzdesini bulmak için uygun genotip sayısını toplam sonuç sayısına bölüp 100 ile çarparız: (2/4) * 100 = %50.
⚖️ İstasyon 3: Basınç ve Doğa Yürüyüşü
Karda yürüyüş yaparken, öğretmeniniz karla kaplı yumuşak zeminde neden batmadığınızı, ancak aynı ayakkabılarla çamurda battığınızı soruyor.
- 📍 Senaryo Sorusu: "Aynı kişi, ayağında kar ayakkabıları (geniş tabanlı) varken kar üzerinde duruyor. Daha sonra aynı ağırlıkta olan ancak çok daha ince tabanlı botlarla aynı karda durursa, kara uyguladığı basınç nasıl değişir? Neden?"
📝 Konu Tekrarı ve Cevap:
Bu soru, Katı Basıncı konusundadır. Basınç formülünü hatırlayalım:
Basınç (P) = Kuvvet (F) / Yüzey Alanı (A) veya \( P = \frac{F}{A} \)
- ✔️ Kuvvet (F) aynı (kişinin ağırlığı).
- ✔️ Yüzey Alanı (A) azalıyor (ayak tabanı inceliyor).
- ✔️ Formülde, kuvvet sabitken yüzey alanı azalırsa, basınç artar.
- ✔️ Cevap: İnce tabanlı botlarla kara uygulanan basınç artar. Çünkü basınç, yüzey alanı ile ters orantılıdır.
💎 Senaryodan Çıkarılacak Anahtar Mesajlar
- ✅ Senaryo soruları, bilgiyi ezberlemek yerine anlamak ve uygulamak ister.
- ✅ Soruyu dikkatli okuyun, hangi konuya ait olduğunu (Mevsimler, Kalıtım, Basınç gibi) önce belirleyin.
- ✅ Temel kavramları ve formülleri (örneğin basınç formülü) çok iyi bilin.
- ✅ Deney ve gözlem senaryolarında, neden-sonuç ilişkisi kurmaya çalışın.
🚀 Sınava Hazırlık İpuçları
1. Ünite Özetlerini gözden geçirin.
2. Kavram haritaları çıkarın.
3. Geçmiş yazılı sorularını ve benzer senaryo sorularını çözün.
4. Deney basamaklarını ve sonuçlarını tekrar edin.
Başarılar dilerim! 😊 Unutmayın, anlayarak çalışmak en kalıcı öğrenme yöntemidir.
