Bu ders notumuzda, DNA'nın yapı taşları olan nükleotid bazlarının birbirleriyle nasıl eşleştiğini ve bu eşleşmeyi sağlayan kimyasal bağları inceleyeceğiz. Özellikle pürin ve pirimidin bazları arasındaki spesifik eşleşme kurallarını öğreneceğiz.
DNA çift sarmalında, iki nükleotid zinciri birbirine hidrojen bağları ile bağlanır. Bu bağlar, bazlar arasında gerçekleşir ve oldukça spesifiktir:
Eşleşme kuralı (Chargaff Kuralı): Bir pürin daima bir pirimidin ile eşleşir. Bu, DNA sarmalının sabit genişlikte kalmasını sağlar.
"Adenin ve Timin arasında kaçlı hidrojen bağı vardır?" sorusunun cevabı:
Adenin (A) ile Timin (T) arasında 2 (iki) adet hidrojen bağı bulunur.
Bu bağlar, bazların karşılıklı gelen özel bölgelerinde (hidrojen bağı vericisi ve alıcısı gruplar) oluşur.
Diğer baz çiftini bilmek, A-T çiftini daha iyi anlamamızı sağlar:
Matematiksel olarak bir DNA zincirindeki toplam baz çiftlerini ve hidrojen bağı sayısını şöyle ifade edebiliriz:
Toplam Hidrojen Bağı Sayısı ≈ \( 2 \times (A\text{-}T \text{ sayısı}) + 3 \times (G\text{-}C \text{ sayısı}) \)
Sonuç: Canlılığın genetik şifresi, bu küçük ama hayati kimyasal etkileşimler üzerine kuruludur. Adenin ve Timin arasındaki iki hidrojen bağı, bu muazzam sistemin temel taşlarından biridir.
