Akraba evlilikleri, aynı aileden gelen, dolayısıyla genetik benzerlikleri daha yüksek olan bireyler arasında yapılan evliliklerdir. Bu durum, genetik geçişli bazı hastalıkların ortaya çıkma riskini artırabilir.
Her birey, her gen için bir anneden, bir babadan olmak üzere iki kopya (alel) taşır. Genetik hastalıkların bir kısmı çekinik (resesif) genlerle taşınır. Yani, bir hastalığın ortaya çıkması için o gene ait iki bozuk kopyanın bir arada bulunması gerekir. Eğer kişi sadece bir bozuk gen taşıyorsa, hasta olmaz ama taşıyıcı durumdadır.
Akrabalar, ortak atalara sahip oldukları için gen havuzları benzerdir. Ailede var olan ancak belirgin olmayan bir çekinik hastalık geni, her iki ebeveynde de taşıyıcı olarak bulunma ihtimali, akraba olmayan bireylere göre çok daha yüksektir.
Yani, akraba evliliklerinde her iki eşin de aynı nadir çekinik hastalık geninin taşıyıcısı olma olasılığı belirgin şekilde artar. Bu da yukarıda açıklanan %25'lik hasta çocuk sahibi olma riskinin gerçekleşme ihtimalini yükseltir.
Akraba evliliklerinde artan risk, özellikle tek gen hastalıkları için geçerlidir. Bunlar arasında:
yer alır. Ancak unutulmamalıdır ki, Down Sendromu gibi kromozom anomalilerinin görülme riski akrabalık durumundan bağımsızdır.
Akraba evlilikleri, çekinik geçişli genetik hastalıklara bağlı engelli doğum riskini istatistiksel olarak artırır. Ancak bu, her akraba evliliğinden kesinlikle engelli bir çocuk doğacağı anlamına gelmez; sadece risk, akraba olmayan evliliklere kıyasla daha yüksektir. Bu tür evlilikleri planlayan çiftlere, riskler konusunda bilgilenmek ve genetik danışmanlık almak önemle tavsiye edilir.
