Anafaz Nedir?
Anafaz, hücre bölünmesi sırasında gerçekleşen çok önemli bir evredir. Hem mitoz hem de mayoz bölünmede görülür ve bu evrenin temel amacı, daha önce eşlenmiş olan kromozomların kutuplara doğru ayrılmasıdır.
Anafazın Temel Özellikleri
- Kromozomlar Ayrılır: Anafazın başlangıcında, her bir kromozomun iki kopyası olan kromatitler birbirinden tamamen ayrılır. Artık her biri bağımsız birer kromozom olarak kabul edilir.
- Kutuplara Doğru Çekilme: Ayrılan bu kromozomlar, hücrenin zıt kutuplarına doğru hareket eder. Bu hareket, iğ iplikleri tarafından gerçekleştirilir.
- Kromozom Sayısı İki Katına Çıkar: Bu evre sonunda, hücrenin her bir kutbunda, orijinal hücredekiyle aynı sayıda kromozom bulunur. Örneğin, insan hücresinde anafaz başlangıcında 46 kromozom (92 kromatit) varken, anafaz sonunda her kutupta 46 kromozom bulunur.
Anafazın İşleyişi
İğ iplikleri kısalır ve kromatitleri sentromerlerinden tutarak zıt kutuplara doğru çeker. Bu süreç, bir ipin iki ucundan çekilerek ortadan ayrılmasına benzetilebilir. Bu çekme işlemi sonucunda kromozomlar "V" şeklini alır.
Anafazın Önemi
Anafaz, genetik bilginin doğru ve eşit şekilde iki yavru hücreye aktarılmasını sağlayan kritik bir kontrol noktasıdır. Bu ayrılma işlemi doğru gerçekleşmezse, kromozom sayısı anormal olan hücreler oluşabilir, bu da ciddi genetik hastalıklara yol açabilir.
Mitoz ve Mayozda Anafaz Farkı
- Mitozda Anafaz: Kromatitler birbirinden ayrılır.
- Mayoz I'de Anafaz (Anafaz I): Homolog kromozom çiftleri birbirinden ayrılır.
- Mayoz II'de Anafaz (Anafaz II): Tıpkı mitozdaki gibi, kardeş kromatitler birbirinden ayrılır.
