🔍 Asal Çarpanlara Ayırma Nedir?
Asal çarpanlara ayırma, bir sayıyı oluşturan asal sayıların çarpımı şeklinde yazmaktır. Bu işlem, bir sayıyı en küçük yapı taşlarına (asal sayılara) ayırmak gibidir.
📌 Asal Sayı Nedir?
- 🧩 1'den ve kendisinden başka pozitif böleni olmayan, 1'den büyük sayılara asal sayı denir.
- 🎯 Örnek: 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17...
- ⚠️ 1 asal sayı değildir çünkü sadece 1 tane pozitif böleni vardır.
➡️ Nasıl Yapılır?
Bir sayıyı asal çarpanlarına ayırmak için iki yaygın yöntem kullanılır:
1. 🎄 Ağaç Yöntemi
- Sayıyı iki çarpana böl
- Çarpanlar asal değilse, onları da çarpanlarına ayırmaya devam et
- Tüm çarpanlar asal sayı olana kadar işlemi sürdür
2. 📊 Bölme Yöntemi
- Sayıyı en küçük asal sayıdan başlayarak sırayla böl
- Her bölüm 1 olana kadar işlemi tekrarla
- Kullandığın tüm asal bölenler, sayının asal çarpanlarıdır
✨ Örnekler
Örnek 1: 12 sayısını asal çarpanlarına ayıralım
- 12 = 2 × 6
- 6 = 2 × 3
- ✅ Sonuç: 12 = 2 × 2 × 3 = 2² × 3
Örnek 2: 30 sayısını asal çarpanlarına ayıralım
- 30 ÷ 2 = 15
- 15 ÷ 3 = 5
- 5 ÷ 5 = 1
- ✅ Sonuç: 30 = 2 × 3 × 5
Örnek 3: 45 sayısını asal çarpanlarına ayıralım
- 45 ÷ 3 = 15
- 15 ÷ 3 = 5
- 5 ÷ 5 = 1
- ✅ Sonuç: 45 = 3 × 3 × 5 = 3² × 5
🎯 Önemli Kurallar
- 📏 Her pozitif tam sayının tek bir asal çarpanlara ayrılışı vardır (sıra farklı olabilir)
- 🔢 Asal çarpanların üslerini kullanarak sayıyı üslü ifade şeklinde yazabiliriz
- 💡 Bir sayının asal çarpanlarını bulmak için, o sayıyı kalansız bölen asal sayıları ararız
🧠 Neden Önemli?
- 📚 Matematikte temel bir işlemdir
- 🔍 Sayıların özelliklerini anlamamıza yardımcı olur
- 📐 EBOB (En Büyük Ortak Bölen) ve EKOK (En Küçük Ortak Kat) bulmada kullanılır
- 🎲 Problem çözmede ve sayı teorisinde önemli bir araçtır
