Asetilenin (Etin) eldesi (Karpitten)

Question

Karpitten asetilen eldesi deneyini laboratuvarda yaptık ama bazı noktaları tam anlayamadım. Suyu yavaş yavaş damlatmamızın nedenini ve tepkimenin neden çok hızlı olmaması gerektiğini merak ediyorum. Ayrıca açığa çıkan gazı neden suyun altında topladığımızı tam olarak kavrayamadım.

Answer 1

# Asetilenin (Etin) Eldesi (Karpitten) - Ders Notu

🧪 Asetilen (Etin) Nedir?

Asetilen (IUPAC adı: Etin), formülü C₂H₂ olan en basit alkin sınıfı organik bileşiktir. Renksiz, keskin kokulu, yanıcı bir gazdır ve endüstride önemli bir ham madde olarak kullanılır.

⚗️ Karpitten Asetilen Eldesi

Karpit (kalsiyum karbür, CaC₂) ile suyun tepkimesi sonucu asetilen gazı elde edilir. Bu, laboratuvarda ve endüstride yaygın olarak kullanılan klasik bir yöntemdir.

🧫 Tepkime Denklemi

Karpit (CaC₂) ve su (H₂O) tepkimeye girerek asetilen (C₂H₂) ve kalsiyum hidroksit (Ca(OH)₂) oluşturur:

CaC₂(k) + 2H₂O(s) → C₂H₂(g) + Ca(OH)₂(s)

🔬 Deneysel Yöntem

• 🎯 1. Adım: Karpit parçaları bir gaz çıkış borusu takılı olan tepkime kabına konur.
• 💧 2. Adım: Damlatma hunisi kullanılarak su yavaşça karpit üzerine damlatılır.
• 🔥 3. Adım: Tepkime ekzotermik olduğu için ısı açığa çıkar ve asetilen gazı oluşur.
• 💨 4. Adım: Oluşan asetilen gazı su üzerinde toplanır veya doğrudan kullanılır.

⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler

• 🧯 Tepkime sırasında açığa çıkan ısı nedeniyle aşırı ısınma olabilir.
• 🚫 Asetilen havayla patlayıcı karışımlar oluşturabilir.
• 🧪 Karpit nemli ortamlarda saklanmamalıdır, havadaki nemle tepkimeye girebilir.
• 🥽 Deney sırasında koruyucu gözlük ve eldiven kullanılmalıdır.

🏭 Endüstriyel Kullanım Alanları

• 🔬 Organik sentezlerde ara madde olarak
• 🔥 Oksi-asetilen kaynağında yakıt olarak
• 🧪 Vinil klorür, asetaldehit gibi bileşiklerin üretiminde
• 💡 Aydınlatma amaçlı (geçmişte)

📊 Önemli Özellikler

• Moleküler formül: C₂H₂
• Molekül yapısı: H–C≡C–H (üçlü bağ içerir)
• Yoğunluk: 1,097 kg/m³ (gaz)
• Erime noktası: -80,8 °C
• Kaynama noktası: -84 °C