📜 Bab-ı Ali Baskını Nedir?
Bab-ı Ali Baskını, Osmanlı İmparatorluğu'nda 23 Ocak 1913 tarihinde gerçekleşen bir hükûmet darbesidir. Bu olay, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin, hükûmeti zorla devirerek iktidarı ele geçirmesini ifade eder.
🎯 Olayın Arka Planı
Dönemin başbakanı olan Kâmil Paşa hükûmeti, Balkan Savaşları'nda yaşanan ağır yenilgiler ve toprak kayıpları nedeniyle büyük bir baskı altındaydı. Özellikle Edirne'nin Bulgar ordusuna teslim edilmesi gündemdeyken, İttihat ve Terakki Cemiyeti bu duruma şiddetle karşı çıkıyordu.
- 🪙 Balkan Savaşları: Osmanlı Devleti, Balkanlardaki topraklarının büyük bir kısmını kaybetmişti.
- 🏛️ Siyasi Gerilim: Hükûmetin Edirne'yi vermeyi düşünmesi, İttihatçılar için kabul edilemez bir durumdu.
- ⚔️ İttihatçı Tepki: "Edirne elden gidiyor!" söylemi, darbe için bir kıvılcım oldu.
💥 Baskın Nasıl Gerçekleşti?
23 Ocak 1913'te, bir grup İttihat ve Terakki üyesi (Enver Bey, Talat Bey, Yakup Cemil ve diğerleri) silahlarla Bab-ı Ali'ye (Osmanlı hükûmet binası) girdi. Kalabalık, binanın girişini kolayca aştı ve sadrazamlık dairesine yöneldi.
- 🔫 Silahlı Müdahale: Grup, binaya girerek Nazırları ve görevlileri tehdit etti.
- 🤕 Nazırın Öldürülmesi: Harbiye Nazırı Nazım Paşa, çıkan arbede sırasında vurularak öldürüldü.
- ✍️ İstifa Ettirilmesi: Silah zoruyla Sadrazam Kâmil Paşa'ya istifa mektubu yazdırıldı.
🔄 Baskının Sonuçları
- ✅ İktidar Değişikliği: İttihat ve Terakki Cemiyeti fiilen iktidarı ele geçirdi. Yeni hükûmeti Mahmut Şevket Paşa kurdu.
- 📉 Otoriterleşme: Bu darbe, Osmanlı'da tek parti yönetimine ve daha otoriter bir dönemin başlangıcına işaret etti.
- 🌍 Dış Politika: Edirne geri alındı, ancak bu durum uluslararası arenada Osmanlı'nın elini zayıflattı.
- ⚖️ Muhalefetin Bastırılması: Darbe sonrasında muhalif sesler susturulmaya ve baskı altına alınmaya başlandı.
💡 Tarihsel Önemi
Bab-ı Ali Baskını, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemindeki en kritik siyasi dönüm noktalarından biridir. Bu olay:
- ➡️ Meşrutiyet rejimini büyük ölçüde askıya aldı.
- ➡️ İttihat ve Terakki'nin ülke yönetimindeki mutlak hakimiyetini pekiştirdi.
- ➡️ Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecindeki siyasi atmosferi derinden etkiledi.
📌 Özetle: Bab-ı Ali Baskını, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin, Edirne'nin kaybedilmesi ihtimaline tepki olarak silah zoruyla hükûmeti devirdiği ve iktidarı ele geçirdiği bir askeri darbedir.
