Babalar ve Oğullar, Rus yazar İvan Turgenyev tarafından 1862 yılında yayımlanan ve 19. yüzyıl Rus edebiyatının en önemli eserlerinden biri kabul edilen bir romandır. Eser, “nesiller çatışması” temasını merkezine alarak, geleneksel değerlerle yeni düşünce akımları arasındaki gerilimi ustalıkla işler.
Arkadiy Kirsanov, üniversiteden mezun olup babası Nikolay'ın malikanesine, arkadaşı Bazarov'u da yanına alarak döner. Bazarov, her türlü otoriteyi, geleneği ve duygusallığı reddeden nihilist fikirleriyle malikanedeki geleneksel yaşam tarzına meydan okur. Özellikle Arkadiy'in amcası Pavel Petroviç ile fikirsel bir çatışmaya girer. Pavel, asilzade değerlerini savunurken, Bazarov bunları anlamsız ve çağdışı bulur.
İki arkadaş, şehirde tanıştıkları zengin ve güzel dul Anna Odintsova'yı ziyaret etmek için onun malikanesine gider. Bazarov, soğukkanlı ve mantıkçı kişiliğine rağmen Anna'ya karşı güçlü bir aşk duymaya başlar. Bu duygu, onun nihilist inancıyla (duyguların reddi) çelişir ve içsel bir bunalım yaşamasına neden olur. Anna ise onun duygularına karşılık vermez.
Bazarov, aşk acısı ve hayal kırıklığıyla ailesinin yanına döner. Burada tıp çalışmalarına devam ederken, bir otopsi sırasında mikrop kaparak tifüs hastalığına yakalanır. Ölüm döşeğinde, Anna Odintsova'yı son bir kez görmek ister. Anna gelir ve Bazarov, onun varlığında huzur bulur. Roman, Bazarov'un ölümü ve onun sevdiklerinin hayatlarına devam etmesiyle sona erer.
Babalar ve Oğullar, yalnızca bir aile hikayesi değil, bir dönemin ruh halini ve toplumsal kırılmayı anlatan derin bir eserdir. Turgenyev, Bazarov karakteriyle, o dönemde Rus gençliği arasında yaygınlaşan nihilist hareketi edebiyat dünyasına taşımış ve büyük tartışmalara yol açmıştır. Roman, karakterlerinin karmaşıklığı, güçlü diyalogları ve evrensel temalarıyla günümüzde de geçerliliğini koruyan bir başyapıttır.
