Bir sayıyı oluşturan rakamların bulunduğu yere basamak denir. Rakamların basamaklara göre aldığı değere ise basamak değeri denir.
İki basamaklı sayılarda:
Sayı: 24
Demek ki 24 sayısı, 20 + 4 şeklinde yazılabilir.
Sayı: 71
71 sayısı, 70 + 1 şeklinde yazılabilir.
Aşağıdaki sayıların basamak değerlerini bulalım.
1. 36
2. 59
3. 80
4. 17
5. 95
1. 36: 3 onluk = 30, 6 birlik = 6 → 30 + 6 = 36
2. 59: 5 onluk = 50, 9 birlik = 9 → 50 + 9 = 59
3. 80: 8 onluk = 80, 0 birlik = 0 → 80 + 0 = 80
4. 17: 1 onluk = 10, 7 birlik = 7 → 10 + 7 = 17
5. 95: 9 onluk = 90, 5 birlik = 5 → 90 + 5 = 95
Harika iş çıkardın! Basamak değerini öğrendin. Alıştırmaları yaparak bu konuyu daha da pekiştirebilirsin.
Soru 1: Elif'in abaküsünde onlar basamağında 4 boncuk, birler basamağında 2 boncuk vardır. Elif hangi sayıyı göstermektedir?
a) 24
b) 42
c) 6
Cevap: b) 42
Çözüm: Onlar basamağındaki 4, 4 tane onluk yani 40 eder. Birler basamağındaki 2 ise 2 tane birlik yani 2 eder. 40 + 2 = 42'dir.
Soru 2: Bir sayının onlar basamağı 7, birler basamağı 5'tir. Bu sayıda kaç tane onluk ve kaç tane birlik vardır?
a) 7 onluk, 5 birlik
b) 5 onluk, 7 birlik
c) 57 onluk, 0 birlik
Cevap: a) 7 onluk, 5 birlik
Çözüm: Onlar basamağındaki rakam onluk sayısını, birler basamağındaki rakam ise birlik sayısını gösterir. Bu nedenle 7 onluk ve 5 birlik vardır.
Soru 3: 68 sayısının basamak değerleri toplamı kaçtır?
a) 14
b) 86
c) 68
Cevap: c) 68
Çözüm: 68 sayısında 6 onluk ve 8 birlik vardır. 6 onluk 60, 8 birlik ise 8 eder. Basamak değerleri toplamı 60 + 8 = 68'dir.
1. 47 sayısında 4 rakamı ______ basamağındadır ve değeri ______'dir.
2. 83 sayısında 3 rakamı ______ basamağındadır ve değeri ______'dir.
3. Birler basamağında 6, onlar basamağında 2 olan sayı ______'dir.
Aşağıdaki sayıları basamak değerleri ile eşleştiriniz.
1. ( ) 39 sayısının onlar basamağındaki rakamın basamak değeri 9'dur.
2. ( ) 65 sayısında 5 rakamının basamak değeri 5'tir.
3. ( ) 70 sayısında 7 rakamının basamak değeri 70'tir.
1. Basamak değeri 50 olan bir sayı yazınız.
2. Birler basamağı 8, onlar basamağı 3 olan sayıyı yazınız.
3. 94 sayısının onlar ve birler basamağındaki rakamların basamak değerlerini yazınız.
1. Aşağıdaki sayılardan hangisinin birler basamağı 7'dir?
a) 27 b) 72 c) 17
2. 60 sayısının onlar basamağındaki rakamın basamak değeri kaçtır?
a) 6 b) 0 c) 60
3. "4 onluk ve 5 birlik"ten oluşan sayı aşağıdakilerden hangisidir?
a) 54 b) 45 c) 44
Cevaplar:
A1: onlar, 40
A2: birler, 3
A3: 26
B1: B
B2: C
B3: A
C1: Yanlış
C2: Doğru
C3: Doğru
D1: 50, 51, 52, ... 59 (Bu aralıktaki herhangi bir sayı kabul edilir)
D2: 38
D3: Onlar: 90, Birler: 4
E1: a
E2: c
E3: b