Basit Harmonik Hareket Test Çözümü - AYT Fizik
🎯 Basit Harmonik Hareket - AYT Test Çözüm Stratejileri
Sevgili 12. sınıf öğrencileri, AYT Fizik'te önemli bir yer tutan Basit Harmonik Hareket (BHH) konusunda test çözerken dikkat etmeniz gereken noktaları ve çözüm stratejilerini sizler için derledik.
📚 BHH Temel Kavramlar - Testlerde Çıkan Yorum Soruları
- 🔄 Uzanım (x): Denge konumundan olan uzaklık - \( x = A \cdot \sin(\omega t + \phi) \)
- 📏 Genlik (A): Maksimum uzanım - enerji sorularında kritik
- ⏱️ Periyot (T): Tam bir salınım süresi - \( T = 2\pi\sqrt{\frac{m}{k}} \)
- ⚡ Frekans (f): Birim zamandaki salınım sayısı - \( f = \frac{1}{T} \)
- 🎵 Açısal Frekans (ω): \( \omega = 2\pi f = \frac{2\pi}{T} \)
🔍 AYT'de Sık Çıkan BHH Soru Tipleri
🧮 1. Periyot ve Frekans Hesaplama Soruları
Yay sarkacı: \( T = 2\pi\sqrt{\frac{m}{k}} \)
Basit sarkaç: \( T = 2\pi\sqrt{\frac{L}{g}} \)
Test ipucu: Kütle bağımsız olan basit sarkaç sorularına dikkat!
📊 2. Enerji Soruları
Toplam enerji: \( E = \frac{1}{2}kA^2 \) (sabittir)
Kinetik enerji: \( KE = \frac{1}{2}k(A^2 - x^2) \)
Potansiyel enerji: \( PE = \frac{1}{2}kx^2 \)
📈 3. Konum-Hız-İvme Grafik Soruları
- Konum → sinüs fonksiyonu
- Hız → kosinüs fonksiyonu (konumun türevi)
- İvme → konumla ters işaretli
💡 Test Çözme Stratejileri
- ✅ Faz farkına dikkat: Hız ile ivme arasında 90°, konum ile ivme arasında 180° faz farkı
- ✅ Enerji korunumu: Toplam enerji daima sabit, sadece türleri değişir
- ✅ Uç noktalar: x = ±A'da hız = 0, ivme maksimum
- ✅ Denge noktası: x = 0'da hız maksimum, ivme = 0
🎯 Örnek Çözüm Tekniği
Soru: 0,5 kg kütleli cisim, yay sabiti 200 N/m olan yayla BHH yapıyor. Genlik 0,1 m ise maksimum hız nedir?
Çözüm:
1. \( \omega = \sqrt{\frac{k}{m}} = \sqrt{\frac{200}{0,5}} = 20 \) rad/s
2. \( v_{maks} = \omega A = 20 \cdot 0,1 = 2 \) m/s
⚠️ Sık Yapılan Hatalar
- ❌ Periyot formüllerini karıştırma (yay vs basit sarkaç)
- ❌ Enerji dönüşümlerini göz ardı etme
- ❌ Faz farklarını unutma
- ❌ Vektörel büyüklüklerin işaretlerini atlama
Son tavsiye: BHH sorularında önce sistemi tanımlayın, formülleri doğru belirleyin ve enerji korunumunu kontrol edin. Bol bol test çözerek bu stratejileri pekiştirin! 🚀
