📖 Biyografi ve Otobiyografi Nedir?
Her iki tür de bir kişinin hayat hikayesini anlatır, ancak bu hikayeyi kimin ve nasıl anlattığı aralarındaki en temel farktır.
👤 Biyografi (Yaşam Öyküsü)
Biyografi, bir başkasının hayatını konu alan yazı türüdür.
- 📌 Yazar: Başka bir kişi (araştırmacı, tarihçi, yazar vb.).
- 🎯 Anlatım: Üçüncü kişi ağzından ("o" diye) yazılır. Nesnel ve tarafsız olmaya çalışır.
- 🔍 Hazırlanışı: Derin bir araştırma, belge incelemesi ve tanık ifadelerine dayanır.
- 💡 Örnek: "Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatı" üzerine bir tarihçinin yazdığı kitap.
🪞 Otobiyografi (Öz Yaşam Öyküsü)
Otobiyografi, kişinin kendi hayatını anlattığı yazı türüdür.
- 📌 Yazar: Kişinin kendisi.
- 🎯 Anlatım: Birinci kişi ağzından ("ben" diye) yazılır. Bu nedenle öznel ve kişisel duygular içerir.
- 🔍 Hazırlanışı: Kişinin kendi anılarına, deneyimlerine ve bakış açısına dayanır.
- 💡 Örnek: Aziz Sancar'ın kendi kaleminden çocukluğunu, eğitim hayatını ve başarı hikayesini anlattığı bir kitap.
⚖️ Temel Farklar Tablosu
- ✅ Yazar: Biyografide yazar başkası, otobiyografide yazar kişinin kendisidir.
- ✅ Anlatıcı: Biyografide "o" (3. kişi), otobiyografide "ben" (1. kişi) anlatır.
- ✅ Güvenilirlik: Biyografi daha nesnel ve araştırmaya dayalıyken, otobiyografi daha öznel ve kişisel yorumlara dayanır.
- ✅ Kapsam: Biyografide kişinin tüm hayatı ele alınabilir. Otobiyografide ise kişi genellikle kendini anlatmaya değer bulduğu bölümleri seçer.
🎯 Küçük Bir İpucu: "Oto" ön eki "kendi" anlamına gelir (otomobil, otomatik gibi). Buradan yola çıkarak oto-biyografi'nin "kendi yaşam öyküsü" olduğunu kolayca hatırlayabilirsin!