🌱 Bölünür Doku (Meristem Doku) Nedir?
Bitkilerde, sürekli olarak bölünebilme yeteneğine sahip hücrelerden oluşan özel bir dokuya bölünür doku veya meristem doku denir. Bu doku, bitkinin büyümesini ve gelişmesini sağlayan temel yapıdır.
📍 Meristem Doku Hücrelerinin Özellikleri
- ✅ Küçük, ince çeperli ve bol sitoplazmalıdırlar.
- ✅ Büyük bir çekirdeğe sahiptirler.
- ✅ Koful ya hiç yoktur ya da çok küçüktür.
- ✅ Sürekli mitoz bölünme geçirerek yeni hücreler oluştururlar.
🗺️ Bulunduğu Yere Göre Meristem Çeşitleri
1. Birincil (Primer) Meristem ➡️ Uzama Büyümesi
Bitkinin kök ve gövde uçlarında bulunur. Buradaki hücrelerin bölünmesiyle bitki boyuna uzar. Buna birincil büyüme denir.
- 🌿 Kök Ucu Meristemi: Kökün toprak içinde uzamasını sağlar.
- 🌿 Gövde Ucu Meristemi: Gövdenin ve yaprakların uzamasını sağlar.
2. İkincil (Sekonder) Meristem ➡️ Kalınlaşma Büyümesi
Bitkinin kök ve gövdesinde enine kalınlaşmayı sağlayan dokudur. Genellikle çift çenekli (dikot) bitkilerde bulunur. Buna ikincil büyüme denir.
- 🪵 Kambiyum (Vasküler Kambiyum): Odun ve soymuk borularını oluşturarak bitkinin kalınlaşmasını sağlar.
- 🪵 Mantar Kambiyumu (Fellogen): Bitkinin dış kısmında mantar dokuyu oluşturur ve koruma sağlar.
🎯 Meristem Dokunun Önemi
- 📌 Bitkideki tüm dokuların kökeni meristem doku hücreleridir.
- 📌 Bitkilerin ömür boyu büyüyebilmesinin temel sebebidir.
- 📌 Yaraların onarılması ve yeni organların oluşmasında görev alır.
💡 Hatırlatma: Meristem doku hücreleri, hayvanlardaki kök hücrelere benzer bir işleve sahiptir; sürekli bölünerek farklı hücre tiplerine dönüşebilirler.
