🫀 Büyük Kan Dolaşımı (Sistemik Dolaşım)
Büyük kan dolaşımı, kalbin sol karıncığından başlayıp vücudun tüm dokularına oksijen bakımından zengin kanı taşıyan ve tekrar kalbin sağ kulakçığına dönen dolaşım sistemidir. Temel amacı, dokulara oksijen ve besin sağlamak, aynı zamanda metabolizma atıklarını (karbondioksit gibi) toplamaktır.
🔄 Büyük Dolaşımın İşleyişi
- 🚀 Başlangıç Noktası: Sol karıncık kasılarak, içindeki temiz kanı (aort) atardamarına pompalar.
- 🌍 Yolculuk: Aort ve ondan ayrılan daha küçük atardamarlar aracılığıyla kan, vücudun tüm hücrelerine (beyin, kaslar, organlar vb.) ulaştırılır.
- 🔄 Değişim: Kılcal damarlarda, kandan hücrelere oksijen ve besin verilir. Hücrelerden kana ise karbondioksit ve diğer atık maddeler alınır. Bu işlem sonucunda kan "kirli kan"a dönüşür.
- 🏠 Dönüş: Kirli kan, toplardamarlar aracılığıyla kalbin sağ kulakçığına taşınır ve böylece büyük dolaşım tamamlanmış olur.
🎯 Büyük Dolaşımın Ana Görevleri
- ✅ Dokulara oksijen taşımak.
- ✅ Hücrelere besin (glikoz, amino asit, yağ asitleri) sağlamak.
- ✅ Hücrelerde oluşan metabolik atıkları (karbondioksit, üre) uzaklaştırmak.
- ✅ Hormonları üretildikleri yerden hedef organlara taşımak.
📊 Büyük ve Küçük Dolaşımın Karşılaştırılması
İki dolaşım birbirini tamamlar. Büyük dolaşım "vücut-kalp" arasında, küçük dolaşım (pulmoner dolaşım) ise "kalp-akciğer" arasında gerçekleşir.
- Büyük Dolaşım: Sol Karıncık → Vücut → Sağ Kulakçık 🫀➡️🧠➡️🫀
- Küçük Dolaşım: Sağ Karıncık → Akciğerler → Sol Kulakçık 🫀➡️🫁➡️🫀
💡 Önemli Hatırlatma: Büyük kan dolaşımında atardamarlar (aort gibi) genellikle temiz, toplardamarlar (alt ve üst ana toplardamar gibi) ise kirli kan taşır. Bu, küçük dolaşımdakinin tam tersidir.
