Demir, vücudumuzda oksijen taşınması, enerji üretimi ve bağışıklık sisteminin güçlenmesi gibi hayati fonksiyonlarda rol oynayan bir mineraldir. Demir eksikliği ise dünyada en sık görülen beslenme kaynaklı sağlık sorunlarından biridir. Yorgunluk, halsizlik, nefes darlığı, soluk cilt, konsantrasyon güçlüğü ve saç dökülmesi gibi belirtilerle kendini gösterir. Doğru beslenme, demir eksikliğini önlemede ve tedavi sürecini desteklemede kilit rol oynar.
Demir, besinlerde iki formda bulunur: Hem demir (hayvansal kaynaklı, vücut tarafından daha iyi emilir) ve Hem olmayan demir (bitkisel kaynaklı). Diyetinizde her ikisine de yer vermek önemlidir.
Bitkisel kaynaklı demirin emilimi hayvansala göre daha zordur. Ancak bazı besin kombinasyonlarıyla bu emilimi %300'e kadar artırabilirsiniz.
C vitamini, bitkisel demirin vücutta kullanılabilir forma dönüşmesini sağlar. Önemli bir sinerji yaratır.
Etli nohut, kıymalı ıspanak, tavuklu mercimek çorbası gibi yemekler hem demir çeşitliliği hem de emilim açısından idealdir.
Çay, kahve, kalsiyum takviyeleri ve bazı ilaçlar demir emilimini azaltır. Demir içeren öğünlerden en az 1-2 saat önce/sonra çay/kahve tüketmemeye özen gösterin.
Filizlendirilmiş mercimek, nohut veya ekşi mayalı tam buğday ekmeği, demirin biyoyararlılığını artırır.
Demir eksikliği belirtileri hissediyorsanız, öncelikle bir doktora başvurmalı ve kan tahlili yaptırmalısınız. Ciddi eksikliklerde doktor kontrolünde demir takviyesi gerekebilir. Beslenme, tedaviyi destekleyici bir rol oynar. Aşırı demir alımının da zararlı olabileceğini unutmayın.
Sağlıklı ve dengeli beslenme, demir depolarınızı korumanın en doğal ve etkili yoludur. 🍃
