Rasyonel sayılar, matematiğin en temel kavramlarından biridir. Günlük hayatta sıklıkla karşılaştığımız kesirler, ondalık sayılar ve tam sayılar aslında rasyonel sayıların farklı gösterimleridir. Bu bölümde, rasyonel sayıların ne olduğunu, nasıl ifade edildiğini ve temel işlemlerin nasıl yapıldığını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
a ve b birer tam sayı ve b ≠ 0 olmak üzere, a/b şeklinde yazılabilen sayılara rasyonel sayı denir. Rasyonel sayılar kümesi Q ile gösterilir.
Rasyonel sayılarda toplama ve çıkarma yaparken paydaların eşit olması gerekir. Paydalar eşit değilse, genişletme veya sadeleştirme yaparak paydalar eşitlenir. Daha sonra paylar toplanır veya çıkarılır, payda ise aynen kalır.
Rasyonel sayılarda çarpma yaparken paylar paylarla, paydalar paydalarla çarpılır.
Rasyonel sayılarda bölme yaparken birinci kesir aynen yazılır, ikinci kesir ters çevrilerek çarpılır.
Denklemler, matematiksel ifadelerdeki bilinmeyenleri bulmamıza yardımcı olan güçlü araçlardır. Bir denklem, iki ifadenin birbirine eşit olduğunu gösterir. Bu bölümde, denklemlerin ne olduğunu, nasıl çözüldüğünü ve farklı denklem türlerini öğreneceğiz.
İçinde en az bir bilinmeyen bulunan ve bu bilinmeyenlerin belirli değerleri için doğru olan eşitliklere denklem denir.
Bir denklemi çözerken temel prensip, eşitliğin her iki tarafına aynı işlemi uygulamaktır. Bu, denklemin dengesini korur ve doğru çözüme ulaşmamızı sağlar.
Denklemin her iki tarafına aynı sayıyı ekleyebilir veya çıkarabiliriz. Amaç, bilinmeyeni yalnız bırakmaktır.
Denklemin her iki tarafını aynı sayı ile çarpabilir veya bölebiliriz (sıfır hariç). Yine amaç, bilinmeyeni yalnız bırakmaktır.
En basit denklem türüdür. Bilinmeyenin kuvveti 1'dir.
Bilinmeyenin en yüksek kuvveti 2'dir.