Dikdörtgen, karşılıklı kenarları birbirine paralel ve tüm iç açıları 90° olan dörtgendir. Komşu kenarlarının uzunlukları birbirinden farklı olabilir.
Bir şeklin çevresi, o şeklin kenarlarının toplam uzunluğudur. Bir dikdörtgenin çevresini hesaplamak için tüm kenar uzunluklarını toplayabiliriz.
Çevre Formülü 1 (Tüm Kenarları Toplama):
Eğer dikdörtgenin kısa kenarına a, uzun kenarına b dersek:
\( Çevre = a + b + a + b \)
Çevre Formülü 2 (Kısa Yol):
Dikdörtgenin iki kısa ve iki uzun kenarı olduğu için formülümüz şu şekildedir:
\( Çevre = 2 \times (a + b) \)
Yani; kısa kenar ile uzun kenarı topla, sonucu 2 ile çarp.
Örnek:
Alan, bir yüzeyin kapladığı yer miktarıdır ve birimkare (cm², m²) cinsinden ölçülür. Dikdörtgenin alanını bulmak için kısa kenar ile uzun kenarı çarparız.
Alan Formülü:
\( Alan = a \times b \)
Yani; kısa kenar ile uzun kenarı çarp.
Örnek:
Soru 1: Bir dikdörtgenin uzun kenarı 12 cm, kısa kenarı ise 8 cm'dir. Bu dikdörtgenin çevresini ve alanını hesaplayınız.
a) Çevre: 36 cm, Alan: 96 cm²
b) Çevre: 40 cm, Alan: 96 cm²
c) Çevre: 40 cm, Alan: 80 cm²
d) Çevre: 48 cm, Alan: 96 cm²
Cevap: B
Çözüm: Çevre = 2 x (12 + 8) = 2 x 20 = 40 cm. Alan = 12 x 8 = 96 cm².
Soru 2: Çevresi 60 metre olan kare şeklindeki bir bahçenin etrafına 3 sıra tel çekilecektir. Kullanılacak toplam tel uzunluğu kaç metredir?
a) 60 m
b) 120 m
c) 180 m
d) 240 m
Cevap: C
Çözüm: Karenin bir kenarı = 60 ÷ 4 = 15 m. Bir sıra tel uzunluğu çevreye eşit (60 m). 3 sıra için 3 x 60 = 180 m tel gerekir.
Soru 3: Uzun kenarı kısa kenarının 3 katı olan bir dikdörtgenin alanı 108 cm²'dir. Bu dikdörtgenin çevresi kaç santimetredir?
a) 36 cm
b) 42 cm
c) 48 cm
d) 54 cm
Cevap: C
Çözüm: Kısa kenar = k, uzun kenar = 3k olsun. Alan = k x 3k = 3k² = 108 → k² = 36 → k = 6 cm. Uzun kenar = 18 cm. Çevre = 2 x (6 + 18) = 48 cm.