🩸 Dış Kanama Nedir?
Dış kanama, vücudun herhangi bir yerindeki kan damarından (atardamar, toplardamar veya kılcal damar) dışarıya doğru kanın akması durumudur. Bu durumda kan, vücut yüzeyinden dış ortama açık bir şekilde görülebilir. Yaralanmalar, kesikler, delinmeler veya sıyrıklar en yaygın nedenlerdir.
🔍 Dış Kanama Türleri
Kanamanın kaynağına göre üç ana tür dış kanama vardır:
- ✅ Atardamar (Arter) Kanaması: Kalp atımı ile uyumlu, kesik kesik, parlak kırmızı renkte ve fışkırır tarzda bir kanamadır. En tehlikeli kanama türüdür çünkü çok kısa sürede çok fazla kan kaybına neden olabilir.
- ✅ Toplardamar (Ven) Kanaması: Kan koyu kırmızı renktedir ve sürekli ama yavaş bir akış halindedir. Fışkırma görülmez.
- ✅ Kılcal Damar Kanaması: En hafif kanama türüdür. Sıyrıklarda görülür. Kan yavaş ve sızıntı şeklinde akar ve genellikle kendiliğinden durur.
🆘 Dış Kanamada İlk Yardım
Dış kanamalarda temel amaç, kan kaybını en kısa sürede durdurmak ve hastanın hayati fonksiyonlarını korumaktır.
- 📌 1. Kanayan Yeri Tespit Edin: Giysileri keserek veya çıkararak kanayan bölgeyi tam olarak görün.
- 📌 2. Baskı Uygulayın: Kanayan yerin üzerine temiz bir gazlı bez, bez parçası veya varsa steril pansuman ile doğrudan baskı uygulayın.
- 📌 3. Yüksekte Tutun: Kanayan bölgeyi, mümkünse kalp seviyesinin üzerine kaldırın. Bu, kan akışını yavaşlatmaya yardımcı olur.
- 📌 4. Turnike (Son Çare): Eğer kanama direkt baskı ile durmuyorsa ve çok şiddetliyse (özellikle atardamar kanaması), sadece kol ve bacaklarda, kanayan yerin daha üst kısmından turnike uygulanabilir. Turnike uygulandığı saati not alın ve acil tıbbi yardım isteyin.
- 📌 5. Tıbbi Yardım İsteyin: Ciddi kanamalarda derhal 112 Acil Servis'i arayın.
💡 Önemli Uyarı: Kanamayı durdurmak için yaraya tütün, tuz, kahve gibi maddeler ASLA uygulamayın. Bu, enfeksiyon riskini artırır ve iyileşmeyi geciktirir.
🎯 Özet
Dış kanama, vücuttan dışarıya doğru olan kanamadır. Türlerine göre farklı özellikler gösterir ve doğru ilk yardım müdahalesi hayat kurtarıcıdır. En etkili yöntem, kanayan yere temiz bir bezle direkt baskı uygulamak ve kanayan bölgeyi yukarı kaldırmaktır.
