📘 Ek Fiil (Ek Eylem) Nedir?
Ek fiil, isim soylu kelimelerin (isim, sıfat, zamir, zarf) yüklem olmasını sağlayan veya basit zamanlı fiilleri birleşik zamanlı yapan "-i-" (imek) fiilidir. TYT Türkçe’de sıkça sorulan bu konu, cümlenin yapısını ve anlamını doğrudan etkiler.
🎯 Ek Fiilin Görevleri
- ✅ İsim soylu kelimeleri yüklem yapar: "Öğrenci çalışkandı." (çalışkan + i-di)
- ✅ Basit zamanlı fiilleri birleşik zamanlı yapar: "Geliyordu." (geliyor + i-di)
📌 Ek Fiilin Çekimleri
Ek fiilin dört farklı kipi vardır:
- 🗣️ Hikâye Birleşik Zamanı (-di): "O zamanlar küçüktüm." (küçük + i-di-m)
- 🗣️ Rivayet Birleşik Zamanı (-miş): "Dün hastaymış." (hasta + i-miş)
- 🗣️ Şart Birleşik Zamanı (-se): "Evdeyse bizi arasın." (evde + i-se)
- 🗣️ Geniş Zaman (-dir): "Bu soru kolaydır." (kolay + i-dir) (Genellikle düşer: "Bu soru kolay.")
💡 Ek Fiilin Olumsuzu
İsim cümlelerinde olumsuzluk "değil" kelimesiyle yapılır:
- ➡️ Olumlu: "Yorgundu."
- ➡️ Olumsuz: "Yorgun değildi."
🚨 Önemli Uyarılar (TYT Tuzakları!)
- ⚠️ Ek fiil "-i-" genellikle düşer ve sadece şahıs eki kalır: "Güzelmiş." (güzel + i-miş)
- ⚠️ "idi, imiş, ise" ayrı yazılırsa yardımcı fiil; bitişik yazılırsa ek fiil olur: "Evde imiş" (yardımcı fiil) ➡️ "Evdeymiş" (ek fiil)
- ⚠️ Ek fiilin şart kipi (-se) yan cümlecik kurabilir: "Çalışırsa, kazanır."
🧩 Örnek Çözümleme
"Öğrenciler dün çok mutluymuş."
Çözüm: "mutlu" (isim soylu) + "i-miş" (ek fiilin rivayeti) = İsim + Ek Fiil
"Yarın sınavı varmış."
Çözüm: "var" (isim) + "i-miş" (ek fiilin rivayeti) = İsim + Ek Fiil
🎓 TYT'de Çıkan Soru Tipleri
- 🔍 Cümlede ek fiilin görevini buldurtma
- 🔍 Ek fiilin olumsuzunu oluşturtma
- 🔍 Ek fiilin farklı kullanımlarını ayırt ettirme
- 🔍 Ek fiil ile yardımcı fiili karıştırtma
