Ekinokslar, Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesinde özel anlardır. Bu yazıda, Eylül Ekinoksunun neden her yıl yaklaşık 6 saat geciktiğini öğreneceğiz.
Ekinoks, Güneş ışınlarının Ekvator'a dik geldiği ve gündüz ile gecenin eşitlendiği (yaklaşık 12 saat) andır. Yılda iki kez gerçekleşir:
Aslında bu bir "gecikme" değil, bir kaymadır. Bunun temel nedeni, Dünya'nın Güneş etrafındaki bir tam turunu (yörünge dönüşünü) tam olarak 365 günde değil, yaklaşık 365 gün 6 saatte tamamlamasıdır.
Bu, her yıl takvimde yaklaşık 6 saatlik bir "fazlalık" olduğu anlamına gelir. Eylül Ekinoksu da, bir önceki yıla göre bu 6 saatlik fark kadar daha geç bir tarih ve saatte gerçekleşir.
Bu 6 saatlik kayma birikerek 4 yılda bir yaklaşık 1 gün (6 saat x 4 = 24 saat) eder. Takvimimizin Güneş yılı ile uyumlu kalması için, bu biriken fazlalığı dengelemek amacıyla 4 yılda bir "artık yıl" uygulanır. Artık yıllarda Şubat ayı 29 gün çeker ve takvime 1 ekstra gün eklenmiş olur.
Bu sistem sayesinde, Eylül Ekinoksu her yıl bir öncekinden yaklaşık 6 saat sonra gerçekleşse de, artık yılda bu kayma "sıfırlanır" ve ekinoks tarihleri genellikle 22-23 Eylül civarında sabit kalır.
💡 Küçük Bir Not: Ekinoksun tam tarihi ve saati, Dünya'nın yörüngesel hızındaki küçük değişimler ve diğer astronomik faktörler nedeniyle birkaç gün oynayabilir, ancak uzun vadeli kaymanın temel sebebi bahsedilen 6 saatlik farktır.
